By Türk Patent ve Marka Kurumuna (TÜRKPATENT) yapılan yerli patent müracaatları geçen yıl sonu prestijiyle birinci defa 5 haneli sayılara çıkarak, 10 bin 186’ya ulaştı.
TÜRKPATENT’te “Sınai Mülkiyet ve Müzik: Sınai Mülkiyetin Ritmini Hissedin” temasıyla Dünya Fikri Mülkiyet Günü aktifliği gerçekleştirilirken ortaya konulan bilgiler Türkiye’nin fikri mülkiyet konusunda ulaştığı noktayı da gözler önüne serdi.
Törene, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Muhammet Kasım Gönüllü ile TÜRKPATENT Başkanı Muhammed Zeki Durak da katıldı.
Gönüllü, burada yaptığı konuşmada, müziğin farklı notaların ahengiyle üniversal lisan oluşturduğu üzere fikri mülkiyetin de farklı fikir, buluş ve dizaynların korunup geliştirilmesiyle yeniliğin ve kalkınmanın üniversal ritmini oluşturduğunu söyledi.
Bu ritmin ülkelerin gelişmişlik seviyesini belirleyen en değerli melodilerden biri olduğunu belirten İstekli, “İçinde bulunduğumuz bilgi ve teknoloji çağında AR-GE ve inovasyon insanoğlunun sınırsız potansiyelini ekonomik ve toplumsal yarara dönüştürmenin anahtarıdır. Bir fikir, buluş, marka ve tasarım yalnızca bireylerin yahut kurumların değil, tıpkı vakitte milletin geleceğinin de teminatıdır.” dedi.
“Tarihi başarılara imza attık”
Gönüllü, Ulusal Teknoloji Atılımı vizyonuyla maksatlarının teknoloji tüketen değil üreten, takip eden değil öncü olan bir Türkiye inşa etmek olduğuna dikkati çekerek, bu vizyonun kıymetli noktalarından birinin de güçlü bir fikri mülkiyet ekosistemi olduğunu tabir etti.
Son 23 yılda fikri mülkiyet alanında tarihi başarılara imza atıldığını vurgulayan İstekli, şöyle konuştu:
“Geçerli tescile sahip sınai mülkiyet portföyümüzü 23 yılda 93 binden 2 milyonun üzerine çıkardık. Yerli patent müracaatlarında dünyada 12’nci, marka müracaatlarında 6’ncı, tasarım müracaatlarında ise 2’nci sıradayız. 23 yıl evvel ülkemizde bir senede yapılan patent müracaat sayısı yalnızca 414 iken 2024’te 10 bin 186 yerli patent müracaatıyla yeni bir rekora imza attık. Sayısı 106’ya ulaşan teknoparklarımızdaki 10 bin 593 firmamızın toplam 2 bin 169 patent tescili, 4 bin 644 patent başvurusu bulunmaktadır. Sayıları 1700’e yaklaşan AR-GE ve tasarım merkezlerimizde ise yaklaşık 16 bin patent tescili, 28 bine yakın patent başvurusu bulunmaktadır.”
Gönüllü, 5 bin 549 tasarım tescili, 18 bin 573 marka tescili, 1806 yararlı model başvurusu, 2 bin 544 yararlı model tescili ve 3 bin 815 endüstriyel tasarım tescili bulunduğu bilgisini verdi.
Kalkınma ajansları aracılığıyla fikri mülkiyet ve ilgili alanlarda 128 projeye 259 milyon lira dayanak sağladıklarını aktaran İstekli, “Yararlanıcıların eş finansmanı ile birlikte 472 milyon liralık yatırım hacmi oluşturduk. TÜBİTAK patent dayanak programı ile son 5 yıllık devirde toplam 8 bin 327 memleketler arası patente takviye sağladık. Yerli coğrafik işaret tescil sayımız 1715’e ulaşarak dünyada ikinci sıraya yükseldik. Avrupa Birliği nezdindeki coğrafik işaret tescil sayılarımızı ise bir yılda 18’den 31’e çıkardık.” diye konuştu.
Fikri mülkiyet konusunda yapay zeka ve dijital sistemleri kullandıklarını vurgulayan İstekli, ayrıyeten Teknoloji Transferi Arayüzü Projesi ile üniversitelerin patentli teknolojilerini sanayicilerle buluşturmayı hedeflediklerini kelamlarına ekledi.
Üniversitelerin patent başvurularındaki payı artıyor
TÜRKPATENT Başkanı Muhammed Zeki Durak da aktifliği temasına dikkati çekerek, müziğin, insanlığın ortak lisanı, hislerin sözü ve kültürün taşıyıcısı olduğunu söyledi.
Durak, artık üniversitelerin yalnızca bilgi üretmekle kalmayıp, tıpkı vakitte bu bilgiyi sınai mülkiyetle koruyarak ekonomik pahaya dönüştürme konusunda daha fazla sorumluluk üstlendiğini söyledi.
Patent müracaatlarındaki artışa dikkati çeken Durak, şunları kaydetti:
“2024’te TÜRKPATENT’e yapılan yerli patent müracaat sayısı birinci defa beş haneli bir sayıya ulaşarak 10 bin 186 oldu. Geçen yıl TÜRKPATENT’e 3 bin 65 yerli yararlı model başvurusu yapıldı. Bu müracaatların 1640’ı üniversitelerimiz tarafından gerçekleştirildi. Böylelikle üniversitelerimizin toplam müracaatlar içindeki hissesi yüzde 12,4 düzeyine ulaştı. 2010 yılında bu oran sırf yüzde 0,20 seviyesindeydi. Bu bilgiler, üniversitelerin Ulusal Teknoloji Atağı vizyonuna sunduğu katkının da bir göstergesi. Biz de üniversitelerin bu süreçlerdeki aktifliğini daha da arttırmaları maksadıyla işbirliklerini güçlendirerek çalışmalara devam ediyoruz.”
IP öncülerinden liselerde “sınai mülkiyet” dersleri
AR-GE merkezleri, tasarım merkezleri, startup’lar ve spin-off’lar üzere ülkenin geleceğini şekillendiren girişimcilere yönelik projeleri de sürat kesmeden sürdürdüklerini vurgulayan Durak, gençlerin yenilikçi düşünme marifetlerini artırmak ve onları fikri mülkiyet alanında bilinçlendirmek üzere başlattıkları ‘IP Öncüleri Projesi’ ile değerli bir adım attıklarını bildirdi.
Ankara’da pilot olarak başlatılan projede, 12 üniversitedeki sınai mülkiyet müracaat ünitelerinde çalışan danışmanların takviyesiyle 24 üniversite öğrencisini “IP öncüsü” olarak belirlediklerini anlatan Durak, “Bu öğrencilerimize hem TÜRKPATENT Akademi üzerinden çevrim içi hem de yüz yüze eğitimler vererek IP konusunda bilgilerini artırdık. Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliği içinde IP öncülerinin okullarda yapacağı sunum gereçlerini geliştirdik. 24 IP öncümüz Ankara’da 15 okulda sunumlarını yaptılar ve 2 bin 450 meslek lisesi öğrencisi bu proje vesilesiyle sınai mülkiyet konusunda bilgilendirilmiş oldu. Önümüzdeki yıllarda inşallah pilot olarak başlattığımız bu projeyi ülke geneline yayarak ülkemizdeki sınai mülkiyet şuurunu hem üniversite hem de lise öğrencileri ortasında süratle yaymaya devam edeceğiz.” diye konuştu.
Konuşmaların akabinde Bakan Yardımcısı Gönüllü ile Durak, “IP öncüsü” öğrencilere teşekkür dokümanlarını takdim etti.
