By 
Türkiye, sahip olduğu jeotermal enerji potansiyelinin yalnızca yüzde 10’unu kullanıyor. Lakin uzmanlara nazaran, mevcut altyapı ve kaynaklarla bu kapasite 10 katına çıkarılabilir. Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği (JESDER) Başkanı Ufuk Şentürk, Türkiye’nin yalnızca elektrik üretiminde değil, tarım ve konut ısıtmasında da jeotermal enerjiyi çok daha yaygın bir halde kullanabileceğine dikkat çekiyor. Anadolu Ajansı’nın Güç Terminali Programı’na konuk olan Şentürk, Türkiye’nin 1735 megavatlık jeotermal kurulu güce sahip olduğunu belirtti. 65 santralden elde edilen bu kapasiteyle yılda yaklaşık 11 gigavat elektrik üretildiğini söyleyen Şentürk, bunun Türkiye’nin elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 4’ünü oluşturduğunu tabir etti.
Jeotermal güçte atılım şart
Elektrik dışında Türkiye’de halihazırda 7 bin hektarlık alan, jeotermal kaynaklarla ısıtılan seralarla kaplı. 160 bin konut da tıpkı halde jeotermal kaynakla ısınıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın teşvikleriyle bu alanda süratli bir büyüme gözlemlenirken, 28 bin dönüm Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sera Bölgesi’nin inşası da sürüyor.
Şentürk, yapılacak mevzuat düzenlemeleriyle mevcut santrallerin etrafına 40 bin dönümlük yeni sera alanı daha oluşturulabileceğini belirtiyor. Bu sayede 70-80 bin şahsa direkt istihdam sağlanabileceği, 200 bin dönümlük klâsik tarım alanından elde edilecek eserlerin çağdaş, doğal ve ilaçsız bir biçimde üretilebileceği vurgulanıyor. Lityumda kapalı hazine
Jeotermalin sunduğu bir öteki stratejik fırsat ise yer altı sularıyla birlikte çıkan ender mineraller. Türkiye’de jeotermal güç santralleri için açılan yaklaşık 1000 kuyudan her saat 100 bin ton sıcak su yer yüzüne ulaşıyor. Bu suyla birlikte lityum, sezyum, selenyum ve silisyum üzere değerli elementler de çıkarılıyor.
Şentürk, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE), Afyon Kocatepe Üniversitesi ve Almanya ile yürütülen ortak projelerle, bu minerallerin ayrıştırılması konusunda kıymetli adımlar atıldığını söyledi. Bilhassa lityum açısından Türkiye’nin global bir güç olabileceğine dikkat çekti. Almanya’da çıkarılan sıcak sudan lityumu ayıran bir tesisi ziyaret ettiklerini söyleyen Şentürk, şu tabirleri kullandı;
“Bu tesiste aşağı üst litrede 100 ppm civarında lityum kaynağı mevcut. Lakin onlar kuyuları deliyorlar, para harcıyorlar ve su yeryüzüne çıkardıktan sonra bunu ayrıştırıyorlar. Biz de İYTE ve Afyon Kocatepe Üniversitesi’nde laboratuvar ortamında kendi kaynaklarımızdan bunu elde etmeyi başardık. Bizde oranlar biraz daha düşük, 20 ppm civarında, yani Almanya’nın beşte biri lakin yatırım maliyetimiz yok. Yalnızca akan suyun içinde bunları almamız gerekiyor.”
Lityumun ayrıştırılmasında maliyetlerin düşürülmesi tarafında çalışmaların yürütüldüğünü söyleyen Şentürk, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Ülkemizdeki lityum kaynağı yalnızca bugün dünyada kullanılan lityumun toplamına eşit. Yani dünyada 2024 yılında çıkarılan lityum ölçüsü 36 bin ton. Ülkemizde mevcut yıllık çıkarılabilir lityum ölçüsü 35 bin ton. Yani dünyanın en büyük lityum üreticisi olabiliriz. Bunun ne kadarını elde edebiliriz? AR-GE çalışmaları hem Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafında hem üniversiteler tarafında devam ediyor. Yüzde 10’unu bile elde etsek dünyada yeniden en fazla lityum kaynağına sahip ülkelerden biri olacağız.”
