By Bireylerin ömür müddetlerini uzatacak ve yaşlılık devirlerini daha sağlıklı geçirmelerini sağlayacak hayat usulü alışkanlıklarının değeri her geçen gün artıyor. Bunun sonucunda da kaliteli uzun ömür manasına gelen Longevity yaklaşımının giderek popülerleştiğine dikkat çeken Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Bir yandan ömür uzunluğunu artırırken bir yandan da yaşlılık periyodunda kişinin ömür standartlarının düşmemesini amaçlayan Longevity trendi; biyoteknoloji, genetik, beslenme bilimi ve yapay zekâ üzere alanlardaki gelişmelerle şekillenmeye devam ediyor” formunda konuştu.
Uzun ve sağlıklı bir ömür büyük ölçüde ömür üslubu alışkanlıklarına bağlı. İstikrarlı beslenme, tertipli fizikî aktivite, kâfi uyku ve gerilim idaresi üzere temel faktörlerin kritik kıymete sahip olduğunu vurgulayan Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, “Oxford Üniversitesi’nin geniş çaplı bir çalışması, çevresel faktörler ve hayat üslubu şartlarının, sağlıklı yaşlanma üzerinde genetik etkenlerden yaklaşık 10 kat daha tesirli olduğunu gözler önüne seriyor. Longevity; bilimsel gelişmeler ve şuurlu ömür usulü değişiklikleriyle, sağlıklı yaş alma konusunda bireylere rehberlik eden değerli bir yaklaşım” dedi.
Longevity teknolojik gelişmeler ışığında ilerliyor
Longevity’nin son yıllardaki teknolojik ve tıbbi gelişmelerle birlikte dikkatleri üstüne çektiğini söz eden Karaca, “Biyoteknoloji ve genetik çalışmalar, hücresel gençleşme ve yaşlanma zıddı tedaviler geliştirmeyi hedefliyor. Vakit kısıtlı beslenme ve anti-inflamatuar diyet üzere yaklaşımlar ise hücresel tamirat süreçlerini destekleyerek yaşlanmayı geciktirebiliyor. Gerilim idaresi teknikleri ve zihinsel esneklik, yaşlanmanın en büyük nedenlerinden biri olan kronik gerilimin tesirlerini kıymetli ölçüde azaltıyor. Tertipli uyku saatleri ve uyku hijyenine dikkat etmek, beyin sıhhatini koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatıyor. Son olarak yapay zekâ dayanaklı sıhhat takibi üzere teknolojik gelişmeler de şahsileştirilmiş sıhhat idaresi sağlayarak yaşlanma sürecini olumlu etkiliyor. Longevity kavramının içini dolduran bu alt başlıklar geliştikçe, trende verilen ehemmiyeti de artıyor” dedi.
Çevresel faktörler genetiğin önüne geçiyor
Sağlıklı yaşlanmanın genetik ve çevresel ögelerin etkileşimiyle şekillenen karmaşık bir süreç olduğunu lisana getiren Uzm. Dr. Zahide Karaca, “Bazı genetik değişiklikler yaşlanmayla temaslı hastalıklara yol açabilse de bu faktörlerin tesiri tek başına sonludur ve çevresel etmenlerle etkileşim içindedir. Bilimsel araştırmalara nazaran, genetik faktörlerin ömür müddeti üzerindeki tesiri yaklaşık yüzde 20-30 iken, çevresel faktörlerin yüzde 70-80 oranında belirleyici olduğunu ortaya koyuyor. Bu sonucun hastalıkları tedbire açısından halk sıhhati siyasetleri ve ferdî müdahaleler konusunda kıymetli bir fırsat sunduğunu söylemek mümkün” açıklamasında bulundu.
Eğitim düzeyi, ömür müddetini artırabilir
Eğitim düzeyi üzere sosyoekonomik faktörlerin de yaşlanma suratını etkileyebileceğini belirten Uzm. Dr. Karaca, “Columbia Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırma, yüksek eğitim düzeyinin biyolojik yaşlanmayı yavaşlattığını ve ömür müddetini uzattığını söz ediyor. Ek olarak bir diğer kıymetli husus olan fizikî aktivitenin de ferdi, psikososyal ve çevresel özelliklerle direkt bağlantılı olduğunu biliyoruz. Bilhassa, içinde yaşanan etrafın fizikî aktiviteyi teşvik edici olması, yaşlı bireylerin etkin ve sağlıklı kalmalarını olumlu etkiler” dedi.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Zahide Karaca, sağlıklı yaş almayı desteklemek için kazanılması gereken 8 değerli alışkanlıktan bahsetti:
- Dengeli beslenme: Sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve sağlıklı yağlar açısından varlıklı bir diyet, kronik hastalık riskini azaltarak ömür mühletini uzatabilir. Beslenme alışkanlıklarının bilhassa 40 ve 60’lı yaşlarda kişinin hayat üslubu risklerine nazaran yine düzenlenmesi çok kıymetli.
- Düzenli fizikî aktivite: Haftada en az 150 dakika orta seviyede aerobik antrenman ve kas güçlendirme çalışması, kardiyovasküler sıhhati dayanaklar ve biyolojik yaşlanmayı yavaşlatır.
- Yeterli ve kaliteli uyku: Her gece 7-9 saat uyku, bağışıklık sistemi ve bilişsel işlevler için kritik ehemmiyete sahip.
- Stres idaresi: Meditasyon, nefes antrenmanları ve tabiatta vakit geçirmek üzere aktiviteler gerilim düzeyini düşürerek genel sıhhati dayanaklar.
- Sosyal irtibatlar: Aile ve arkadaşlarla güçlü münasebetler, duygusal dayanak sağlayarak hayat memnuniyetini artırır.
- Düzenli sıhhat denetimleri: Erken teşhis ve önleyici önlemler, kanser üzere önemli hastalıklarda bile kesin tedavi talihi yaratabilir.
- Zihinsel aktiviteler: Yeni hünerler kazanmak ve yaratıcı uğraşlarla vakit geçirmek, bilişsel rezervi artırarak demans riskini azaltabilir.
- Zararlı alışkanlıklardan kaçınma: Sigara ve çok alkol tüketiminden uzak durmak, kanser başta olmak üzere birçok hastalığa karşı muhafaza sağlar.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
