By Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Türkiye’nin memleketler arası piyasalarda güzelleşen algıdan tam manasıyla faydalanabilmesi için “enflasyon, gayelerle uyumlu bir patikaya oturana kadar temkinli makroekonomik siyasetlere devam edilmesi” tavsiyesinde bulundu. OECD’nin, ülke bazlı ekonomik incelemeleri kapsamında hazırladığı “Türkiye İnceleme Raporu” başlıklı raporu yayımlandı. Buna nazaran, Türkiye iktisadı son 10 yılda OECD ülkeleri ortasında en süratli büyüyen ekonomilerden biri oldu ve yıllık ortalama yüzde 4,9 büyüdü.
Bu periyotta halkın ömür standartları yaklaşık dört kat güzelleşirken, iş gücü piyasası ve toplumsal göstergelerde kıymetli güzelleşmeler sağlandı. Türkiye’de 15-64 yaş nüfusta iş gücüne iştirak 2005’te yaklaşık yüzde 50 düzeyinden 2023’te yüzde 60’a yükseldi, yoksulluk oranı yarı yarıya azaldı. Türkiye, bu periyottaki yüksek ekonomik büyümesini, hava emisyonları, güç kullanımı, atık oluşumu ve su tüketiminden nispî olarak ayrıştırma konusunda ilerleme kaydetti.
“SEÇİMDEN SONRA OLAĞANLAŞMA BAŞLADI'”
OECD’ye nazaran, Mayıs 2023’teki seçimlerin akabinde uygulanan iktisat siyasetlerinde olağanlaşma başladı ve hükümet, makroekonomik çerçeveyi istikrara kavuşturmak ve Türkiye iktisadını sürdürülebilir bir patikaya koymak için gerekli adımları attı. Para ve maliye siyasetlerinde benimsenen sıkılaştırıcı yeni yaklaşım, finansal piyasaların istikrar kazanmasına, inanç ortamının artmasına ve belirsizliğin azalmasına katkı sağladı. OECD, milletlerarası piyasalarda uygunlaşan algıdan tam manasıyla faydalanabilmek için, “enflasyon gayelerle uyumlu bir patikaya oturana kadar temkinli makroekonomik siyasetlere devam edilmesini” tavsiye etti.
TÜRK İKTİSADI BU YIL 3,1 BÜYÜYECEK
Bu kapsamda, sürdürülebilir büyümenin tekrar oluşturulmasına katkı sağlayan ihtiyatlı makroekonomik siyaset duruşunun sürdürülmesi, enflasyonun büsbütün denetim altına alınması için de kritik ehemmiyet taşıyor. Lakin, daha sıkı finansal şartları, kısıtlayıcı para ve maliye siyasetlerinin hane halkı tüketimini sınırlaması ve gelecek iki yıl boyunca ekonomik aktivitenin zayıflaması bekleniyor. OECD, bu beklentiler ışığında Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 3,1 ve 2026’da yüzde 3,9 büyüyeceğini, enflasyonun ise bu yıl sonunda yüzde 31,4 ve 2026’da yüzde 17,3 düzeyinde gerçekleşeceğini varsayım ediyor. Türkiye’nin kamu borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranı görece düşük seyrederken, bütçe açığının 2026’da yüzde 2,6’ya gerilemesi bekleniyor. Yatırımlar ve kamu harcamalarının azalacağı, dış ortamın güzelleşmesiyle ihracatta kademeli artış yaşanacağı öngörülüyor.
“EKONOMİK BÜYÜME
Ayrıca, Türkiye’de mali disiplinin güçlendirilmesi, harcama verimliliğinin artırılması, vergi gelirlerinin genişletilmesi ve kapsayıcı büyümeyi teşvik etmek için yapısal ıslahatlara muhtaçlık duyuluyor. OECD’ye nazaran, Türkiye’nin ekonomik yakınsamayı muvaffakiyetle sürdürmesi yapısal ıslahatları hayata geçirmesine bağlı.
Bu kapsamda, yatırımı ve büyümeyi desteklemek için muteber ve istikrarlı bir makroekonomik siyaset ortamının korunması büyük kıymet taşırken, iş gücü hareketliliğini ve girişimciliği kısıtlayan mahzurların kaldırılmasının Türkiye’nin güçlü potansiyelinden tam manasıyla yararlanılmasına imkan sağlayacağı öngörülüyor. Öte yandan OECD, Türkiye’de nüfusun yaşlanması ve bayanların iş gücüne iştirakinin düşük seyretmesi dahil devam eden kıymetli yapısal sıkıntılarla ilgili adımlar atılması tavsiyesinde bulundu.
YEŞİL DÖNÜŞÜM VURGUSU
Rapora nazaran, bayanların iş gücüne iştirakinin artırılması için istihdam önündeki mahzurların kaldırılması, uygun fiyatlı erken çocukluk eğitimi ve bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması üzere adımlara muhtaçlık duyulurken, bilhassa hizmet kesimlerinde iş gücü verimliliği ve hünerlerinin artırılması gerekiyor. Ayrıyeten, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon gayesini gerçekleştirebilmesi için emisyonların daha tesirli formda fiyatlandırılması ve güç üretiminde kömürden uzaklaşılmasına muhtaçlık duyuluyor. Yeşil dönüşümün hızlandırılmasının, ekonomik büyümeyi sürdürülebilir kılmak ve sıhhat açısından değerli kazanımlar sağlayacağı öngörülüyor.
“VERİMLİLİĞİ ARTIRMAK TÜRKİYE’NİN ÖNCELİĞİ”
OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann, raporun İstanbul’da düzenlenen tanıtımında Türkiye’nin makroekonomi siyasetlerindeki değişimle dış finansman durumu ve yatırımcı algısının düzgünleştiğini, para ve maliye siyasetinin enflasyonda sürdürülebilir düşüşü desteklemesi için kısıtlayıcı kalmaya devam etmesi gerektiğini lisana getirdi. Türkiye’de son yıllarda verimlilik artışının kıymetli bir süratte gerçekleştiğini söyleyen Cormann, “Daha uygununu yapmak için fırsatlar var. Verimliliğin daha da artırılması Türkiye için bir siyaset önceliği olmaya devam ediyor.” dedi.
Cormann, Türkiye’nin son yıllarda OECD’de en süratli büyüyen ülkelerden biri olduğuna işaret ederek, “Bu istisnai ilerlemenin üzerine inşa edilmesi ve öbür OECD ülkeleriyle ve OECD nezdinde devam eden yakınsamayı en güzel formda destekleyecek siyasetlerin optimize edilmesi kıymetli olacaktır. OECD’nin kıymetli bir kurucu üyesi olarak Türkiye ile ortaklığımızı, kamu maliyesinin uygunlaştırılması, inovasyonun desteklenmesi, bayanlar için fırsatların artırılması ve iklim dönüşümünün hızlandırılması üzere anketimizin öncelikli olarak vurguladığı alanlar da dahil olmak üzere sürdürmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz” diye konuştu.
