By Ekonomi idaresi, Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) Aksiyon Planı Bilgilendirme ve İstişare ile bu yılın ikinci Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantıları sona erdi.
Toplantıların akabinde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gazetecilerle bir ortaya gelerek, gündeme ait soruları yanıtladı.
“CARİ İSTİKRAR AÇISINDAN NET TESİR OLUMLU”
Şimşek, burada yaptığı değerlendirmede, yurt içi finansal piyasalar ve global iktisatta son periyotta yaşanan gelişmelerin program maksatlarına kalıcı tesirlerini tahlil etmek için erken olduğunu aktardı.
Bunların enflasyon açısından olumlu ve olumsuz tesirleri olduğunu bildiren Şimşek, “Net tesire baktığımızda enflasyonun varsayım patikası içinde kalmasını öngörüyoruz. Enflasyon beklentilerinde süreksiz bir bozulma oldu, bu bir risk faktörü. Fakat finansal şartların sıkılaşması talep kaynaklı enflasyona olumlu tesir sağlayacak. En kıymetlisi, petrol başta olmak üzere emtia fiyatlarında çok önemli gerileme yaşandı. Şayet fiyatlar bu düzeylerde kalırsa bu durumun dezenflasyonist tesiri olacak.” diye konuştu.
Türk lirasında sonlu bir bedel kaybı olduğunu, talep şartlarının çok güçlü olmaması nedeniyle kur geçişkenliğinin zayıf olmasını beklediklerini anlatan Şimşek, “Bütün tesirleri değerlendirdiğimizde enflasyonun Merkez Bankası’nın iddia aralığında gerçekleşme ihtimali son derece yüksek. Cari istikrar açısından net tesirin olumlu olabileceğini öngörüyoruz.” tabirlerini kullandı.
Şimşek, ticaret savaşlarının global büyümeyi bilhassa de Avrupa Birliği’ni olumsuz etkileme riski bulunduğunu aktararak, bunun da ihracat üzerindeki olumsuz tesirine işaret etti.
Yurt içi finansal şartların sıkılaşmış olmasının ithalatı sınırlayacağını belirten Şimşek, güç fiyatlarındaki düşüşün çok daha güçlü tesire sebep olacağını, hasebiyle cari açığın Orta Vadeli Program’da öngörülenin hayli altında gerçekleşebileceğini söyledi.
“BÜTÇEDE BİLDİRİMİZ NET”
Bütçe bilgilerine ait de değerlendirmelerde bulunan Şimşek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Bütçe bildirimiz net, harcama disiplini devam edecek. Geçen sene onaylanan bütçeye oranla güçlü bir harcama disiplini tesis ettik. Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanan bütçe 100 liraysa yılı 96,7 lira harcamayla kapattık. Bu sene de harcamalarda disiplin çok güçlü formda devam edecek. Bütçe gelirleri ekonomik aktiviteden etkileniyor.
Dolayısıyla şayet sıkı finansal şartlar büyümede daha ölçülü bir seyre sebep olursa, gelir tarafında bir ölçü aşağı istikametli riskler oluşabilir. Lakin Türkiye’nin brüt kamu borç stokunun ulusal gelire oranı yüzde 25 civarında.
Burada bütçe disipliniyle gayemiz negatif mali tesir yoluyla dezenflasyon sürecine takviye vermektir. Sıkı finansal şartlar bütçede harcama kaynaklı değil gelir kaynaklı hudutlu bir olumsuz tesir oluşturabileceği için program açısından kıymetli bir kaygı kaynağı olmayacaktır.
“DIŞ ŞOKLARDAN DAHA AZ ETKİLECEĞİZ”
Şimşek, memleketler arası direkt yatırımlarda kısa müddetli reaksiyon kararları olmayacağına işaret ederek, “Fiyat istikrarı, sürdürülebilir cari açık ve yapısal dönüşümle birlikte direkt yatırımların artacağı kanısındayız, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarının bu noktada tesirli olmayacağını düşünüyoruz. İç yahut dış şoklar ortaya çıktığında portföy yatırımları azalabiliyor.
Bu durum yalnızca Türkiye için geçerli değil, öteki ülkeler için de kelam konusu. Bu program portföy yatırımlarına dayalı değil. Türkiye açık bir piyasa iktisadı, liberal bir sermaye hesabına sahip. Bu çerçevede para giriş ve çıkışları olabilir. Portföy yatırımlarındaki kısmi azalma geçicidir, global dalgalanmalar yatıştığında biz güçlü öyküsü olan az ülkelerdeniz.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin dış şoklara karşı nispeten daha az etkilenecek ülkeler ortasında yer aldığını vurgulayan Şimşek, ihracatın öbür ülkelere nazaran daha destekli yapıda olduğunu kaydetti.
“DIŞ KAYNAK GİRİŞLERİ YİNE BAŞLADI”
Şimşek, global dalgalanmalar azaldığında yatırımcıların güçlü programı ve öyküsü olan ülkelere tekrar yatırım yapmak isteyeceğini belirterek, şu tabirleri kullandı:
Piyasalarda dalgalanmanın olduğu süreçte CDS’ler 380 civarına çıktı, bugün prestijiyle 330’un altına indi. ‘Etkiler sonlu ve geçici’ derken temenniden bahsetmiyor, gözlemlerimizden ve geçmiş tecrübelerimizden bahsediyoruz.
Hazinenin ikinci piyasadaki gerek memleketler arası tahvil faizleri, gerekse içeride Türk lirası tahvillerimizin fiyatlanmasında son devirde güzelleşme başladı, yani faizler de gerilemeye başladı.
Türkiye’ye dış kaynak girişleri tekrar başladı, aslında fiyatlamalar da bunu yansıtıyor. Burada temel olan programımızın kararlı biçimde uygulanmasıdır. En büyük önceliğimiz fiyat istikrarı, yani enflasyonun kalıcı halde düşmesidir, bu bahiste kıymetli bir risk görmüyoruz. Bu çerçevede programda şu etapta kıymetli bir sapma öngörmüyoruz.
“GÜÇLÜ NAKİT REZERVİ TUTUYORUZ”
Hazinenin her vakit aktif bir borç idare kapasitesine sahip olduğunu bildiren Şimşek, iç ve dış borç ödemeleri için güçlü nakit rezervi tuttuklarını ve yönetebilecek kapasiteye sahip olduklarını anlattı.
Şimşek, borç idaresinde temkinli yaklaşım sergilediklerine, bunun da kısa vadeli dalgalanmalarda esneklik sağladığına işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Orta vadede borç idaremizin stratejik ölçütleri var. Bunlar, kur ve faiz riskini düşürmek, likidite riskine yönelik güçlü nakit rezervi tutmak. Stratejik ölçütler çerçevesinde oluşturduğumuz Hazine finansman programımız piyasalarda dalgalanma olduğu vakitlerde bize esneklik sağlar.
Son devirdeki gelişmeler üzere durumlarda değerlendirmemizi yapar gerektiğinde daha kısa vadeli, gerektiğinde değişken faizli borçlanırız. İç piyasadan döviz borçlanma hususu ise finansman programımızın bir kesimiydi. Stratejimizde bunların hissesini düşürmek var lakin bu devirlerde piyasadaki dalgalanmalara esnek reaksiyon veriyoruz, piyasa şartlarına nazaran hareket edeceğiz.
Bu sene için öngördükleri iç borç çevirme oranının yüzde 119,3 olduğunu, birinci 3,5 ayda bu oranın daha yüksek seyrettiğini aktaran Şimşek, “Çünkü beyannameye dayalı vergi gelirlerimiz genelde birinci 4 aya değil mayıs ayına tekabül ediyor, yani beyannameler mart sonunda veriliyor, daha sonra ödemeler başlıyor.” dedi.
Uluslararası piyasalardan bu sene 11 milyar dolar dış borçlanma öngördüklerini ve yılın birinci çeyreğinde bunun 2,5 milyar dolarını gerçekleştirdiklerini bildiren Şimşek, vadesi dolup ödemesi yapılan, yani nakit rezervden kullanılan bir alanın kelam konusu olduğunu anlattı.
Şimşek, memleketler arası piyasalardaki kağıtların getiri eğrisinin 40-50 baz puan yüksek seyrettiğini de değinerek, “10 yıl vadeli dolar cinsinden tahvilimizin faizi yüzde 8’in üzerine kadar çıktı, şu anda yüzde 7,7 düzeylerinde. Burada da bir olağanlaşmanın olacağını, CDS’lere paralel tekrar daha da gerileyeceğini öngörüyoruz. Piyasa şartlarını takip ederek yılın kalanında finansman programımıza nazaran 8,5 milyar dolar daha dış borçlanmaya gitmeyi planlıyoruz.” diye konuştu.
ABD TEMASLARI
Bu hafta IMF, Dünya Bankası ve G-20 toplantıları için ABD’de temaslarda bulunacağını aktaran Şimşek, şunları kaydetti:
New York’ta reyting kuruluşlarıyla, sonra ABD merkezli direkt yatırımcılarla bir ortaya geleceğiz. Bilhassa son gelişmeler ardından tedariki Türkiye’ye kaydırmayı planlayan başta ABD’li firmalar olmak üzere gerçek dal temsilcileriyle görüşeceğiz.
Washington’da da misal programlar var, bilhassa Amerikan Ticaret Odası bu kapsamda geniş iştirakli bir konferans düzenliyor. Orada da konuşmam olacak.
Bu programlar dışında da günde 14 ila 17 ikili görüşme yahut yatırım bankalarının düzenleyeceği toplantılarımız olacak. Tüm bu toplantılarda, programda bir değişiklik olmadığını, programın gerisinde çok güçlü bir siyasi irade olduğunu söyleyeceğiz.
