By Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Mert Sinan Bingöl, kıskançlık hissinin ruhsal, biyolojik ve toplumsal nedenleri ile sıhhatsiz hale geldiğinde bireyler ve ilgiler üzerindeki yıkıcı tesirleri hakkında bilgi verdi ve bu durumla başa çıkmak için tekliflerde bulundu.
Birçok faktör kıskançlık hissini tetikleyebiliyor
Kıskançlığın insan tabiatının en karmaşık ve en ilkel hislerinden birisi olduğunu aktaran Dr. Mert Sinan Bingöl, “Normalde ‘olağan’ bir his olarak hissedilmesine karşın, şayet denetimsiz bir hal alırsa, hem bizi hem de münasebetimizi yıpratmaya başlayabilir.” dedi.
Sağlıksız kıskançlığın pek çok sebebi olabileceğini tabir eden Bingöl, “Özellikle bireyde özgüven eksikliği olması, partnerini çok sahiplenmesi, değersizlik ve yetersizlik hissi nedeniyle kendisini hoş yahut cazip bulmaması, ‘partnerimi ne kadar çok denetim edersem, aldatılma olasılığımı o kadar çok azaltırım’ yanılgısı, ağır terk edilme kaygılarının olması, daima diğerlerinin ilgileriyle kendi bağlantısını kıyaslaması, son yıllarda artan toplumsal medya etkileşimleri, partnerin tutarsız davranışlarının olması yahut bir diğerine ilgi göstermesi üzere sebepler kıskançlığı ortaya çıkarabilir. Ayrıyeten kültürel pahalar, inançlar ve ataerkil telaffuzlar, kıskançlığın günümüzde daha sık yaşanmasına sebep olabilmekte.” açıklamasını yaptı.
Erkekler cinsellik, bayanlar duygusal temelli kıskançlık yaşıyor
Psikoloji dünyasında Freud’un, kıskançlığı çocukluk periyoduna ilişkin olan çözülmemiş travmalara bağladığı, Klein’ın ise babaya karşı hissedilen kuşku ve rekabet hissine dayandırdığının gözlendiğini lisana getiren Dr. Mert Sinan Bingöl, şunları söyledi:
“Bilişsel yaklaşımda kıskançlık, öğrenilen bir reaksiyon olarak ele alınırken, sosyo-kültürel yaklaşımda, kültürel etkileşimlerin ve telaffuzların değeri vurgulanır. Evrim teorisyenleri ise, kıskançlık hissinin doğuştan geldiğini, hem erkeklerde hem bayanlarda benzeri seviyede görüldüğünü, ancak erkeklerin daha çok ‘cinsellik’ temelli, bayanların ise daha çok ‘duygusal’ temelli kıskançlık yaşadığını vurgulamıştır.”
Biyolojik nedenler kıskançlığı artırabiliyor!
“Biyolojik açıdan bakıldığında, araştırmalar hem obsesif şahıslarda, hem aşıklarda, hem de patolojik kıskançlığı olanlarda ‘serotonin’ düzeylerinin aşırı miktarda azaldığını ve ‘dopamin’ dengesizlikleri olduğunu göstermiştir.” diyen Dr. Mert Sinan Bingöl, bu nedenle, şahısta patolojik kıskançlık varsa, tedavi emeliyle serotonin yahut dopamin düzenleyici ilaçların önerilebildiğini kaydetti.
Bunun dışında, beynin sağ lobunda gözlenen kanamaların ve öteki muhtemel hasarların, bireyde çok güvensizlik ve şüpheciliğe yol açtığını da kelamlarına ekleyen Bingöl, buna bağlı olarak da kimi bireylerde çok kıskançlık hislerinin tespit edildiğini vurguladı.
Kıskançlık duygusu, denetim edilemediğinde bağlantıyı yıkıma sürükleyen bir zehir gibi…
İlişkilerde, sahiplenici, müdafaacı yahut çok hassas tutumların, birtakım partnerler tarafından ezkaza ‘sevgi’ olarak değerlendirebildiğine dikkat çeken Dr. Mert Sinan Bingöl, “Özellikle medyada, ‘seven insan kıskanır, ya benimsin ya kara toprağın’ üzere klişe telaffuzların yer alması, önemli bir problemdir. Seven insan, tabi ki kıskanır, lakin bu kıskançlık sağlıklı ölçülerde olmalıdır.” dedi.
Kıskançlık hissinin, denetim edilemediğinde ilgiyi yıkıma sürükleyen bir zehir üzere olduğunun altını çizen Bingöl, fakat hakikat ölçüde yer aldığında, bağlantıyı geliştirici ve canlandırıcı bir rehbere de dönüşebilir dedi.
Kıskançlık sorun haline geldiğinde tedbir alınmazsa partnere yönelik fizikî şiddet başlayabilir
Sağlıksız kıskançlığın yıpratıcı bir süreç olduğuna işaret eden Dr. Mert Sinan Bingöl, şöyle devam etti:
“Sürekli partnerini takip etmek, bildirilerini okumak, toplumsal medya hesaplarını denetim etmek üzere özgürlüğü kısıtlayıcı davranışlara sebep olur. ‘Kiminle görüştün? Neredeydin? Neden geç kaldın?’ sorularının sonu gelmez. Yersiz şüpheciliğin ve alınganlıkların ağırlaşarak devam etmesi, kıskançlığın önemli bir ruhsal sorun haline geldiğinin net göstergesidir. Bu etaba gelindiğinde, tedbir alınmazsa maalesef partnere yönelik fizikî şiddete de sebep olabilmektedir.
Kıskançlık cinayetlerinin birçoklarının gerçek bir aldatma olayından değil, kişinin kendi kuşku, kaygı ve kuruntularından kaynaklandığı bilinmektedir, bu nedenle gerektiğinde uzman takviyesi almak ihmal edilmemelidir. Öte yandan, bayan cinayetlerinin bir kısmının, medyada ‘kıskanç eş, kıskanç koca, kıskanç sevgili’ başlığı altında normalleştirilerek yansıtılması, ülkemizde kıskançlığın algılanma biçimlerini olumsuz etkilemektedir.”
İlişki, kıskançlık ve denetim üzerine değil, itimat ve anlayış üzerine kurulmalı
Sağlıksız kıskançlıkla nasıl başa çıkılabileceği konusunda tekliflerde bulunan Psikiyatri Uzmanı Dr. Mert Sinan Bingöl, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Yoğun kıskançlık hisleriyle gayret edebilmek için, birinci olarak bu hissin varlığı fark edilmeli ve nereden kaynaklandığı anlaşılmalı. Yani bizim kendimizden mi, partnerimizden mi, yoksa başka insanlardan mı kaynaklandığı tespit edilmeli. Partnerle daha açık ve şeffaf irtibat kurulmalı. İlişki, kıskançlık ve denetim üzerine değil, itimat ve anlayış üzerine kurulmalı. Mevcut bağın, başka alakalarla kıyaslanmasına son verilmeli. Eğer kıskançlık duygusu ilgiyi yıpratmaya başladıysa, bir uzman takviyesi almak çok yararlı olabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
