Dünya Sıhhat Örgütü tarafından “sağlığı bozacak ölçüde bedende çok yağ birikmesi” olarak tanımlanan obezite, son yıllarda global boyutta bir halk sıhhati sorunu haline geldi. Zira, obezite pek çok kronik hastalığın gelişme riskini artırırken, dünya çapında mevt nedenlerinin de başında geliyor. Acıbadem Kartal Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Halenur Bozdağ, görülme sıklığı dünya ile birlikte ülkemizde de giderek artan obeziteden bayanların daha fazla etkilendiğini belirterek, “Öyle ki Sağlık Bakanlığı tarafından 2017 yılında gerçekleştirilen Türkiye Beslenme ve Sıhhat Araştırması’nın raporuna nazaran; obezitenin erkeklerde görülme sıklığı yüzde 24.6 iken bu oran bayanlarda yüzde 39.1’e yükselmektedir. Birçok çalışmanın bilgileri, doğurganlık çağındaki 20-39 yaş kümesi bayanlarda obezite görülme oranının yüzde 20-35 olduğunu ve morbid obezite görülme oranlarında giderek artış gözlendiğini göstermektedir” diyor.
Çocukluk çağı obezitesi riskini 2 kat artırıyor!
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Halenur Bozdağ, obezite sorunu yaşayan anne adaylarında hamilelik sürecinin nizamlı ve yakın takip gerektirdiğine dikkat çekerek, “Obezite hem anne adayının hem bebeğin sıhhatini tehdit edebilmektedir. Örneğin, bu annelerin bebeklerinde, çağımızın değerli sorunu olan ve görülme sıklığı giderek artan çocukluk çağı obezitesinin gelişme riski önemli oranda artmaktadır. Yapılan çalışmalar, gebeliğin birinci 3 ayı içindeki maternal obezite ile çocukluk çağı obezitesi ortasında bağlantı olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma sonuçlarına nazaran; annesi gebeliğin birinci 3 ayında obez olan çocukların 2 yaşına geldiklerinde obez olma riskleri 2 kat artarken, 3 – 5 yaşlarına geldiklerinde bu risk artış göstererek 2.3 kat olmaktadır” ikazında bulunuyor.
Bebeklerde kalp hastalığı, hipertansiyon ve diyabete yer hazırlıyor!
Bebeklerin fizyolojilerinin hamilelik sürecinde anneden gelen besinlere ahenk sağladığını vurgulayan Doç. Dr. Halenur Bozdağ, bu adaptasyonun bebeklerin metabolizmalarını kalıcı olarak değiştirebildiğine işaret ederek, “Anne karnındayken programlanmış olan bu değişiklikler bebeklerde obezitenin yanı sıra kalp hastalığı, hipertansiyon ve insüline bağımlı olmayan diyabet dahil olmak üzere ömrün ilerleyen periyotlarında ortaya çıkan çeşitli hastalıklara da taban oluşturmaktadır” diyor.
Annede kalıcı sıkıntılara yol açabiliyor!
Obezite, hamilelik sürecinde yalnızca anne karnındaki bebekte değil anne adayında da önemli sıhhat meseleleri oluşturabiliyor. Doç. Dr. Halenur Bozdağ, bu hastalıkları şöyle özetliyor: “Obezite sorunu yaşayan anne adaylarında gebelik şekeri 2.6, gebelikte yüksek tansiyon 2.5 ve preeklampsi 3.2 kat artış göstermektedir. Gebelik sürecinde ve lohusalıkta damarlarda pıhtı oluşumu üzere ek meseleler da yaşanırken, doğum sonrasında tip 2 diyabet ve tansiyon yüksekliği üzere sıhhat sıkıntıları kalıcı olabilmektedir.”
Yakın takip ve tedaviyle önlenebiliyor
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Halenur Bozdağ, aslında hamilelikte obezitenin önlenebilir bir sıhhat sorunu olduğuna dikkat çekerek, “Düzenli beslenme, kâfi fizikî aktivite ve her şeyden kıymetlisi gebeliğe ülkü kiloyla başlamak ve bunun için doğum öncesi danışmalık almak, meselelerin oluşmasını önlemenin tesirli ve ulaşılabilir bir yoludur” diyor. Obezitenin oluşturacağı riskleri en aza indirmek için hamileliğin birinci haftalarından itibaren yakın takip ise büyük bir ehemmiyete sahip. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Halenur Bozdağ, ilk muayenede obezitenin neden olabileceği sıhhat sıkıntılarının araştırıldığını belirterek, kelamlarına şöyle devam ediyor: “Bunun için diyabet açısından açlık kan şekeri, üç aylık kan şekeri göstergesi olan HbA1C ve gerekirse şeker yükleme testi yapılır. Kalp sıhhati açısından kan yağları ve gereksinim halinde kardiyolojik kıymetlendirme istenebilir. Tansiyon takibi günlük bakılabilir ve yüksek tansiyona eşlik eden baş ağrısı yahut görme bulanıklığı üzere bulgular açısından anne adayı bilgilendirilir. Bebeğin gelişimi, kilo alımı, anneye ilişkin risk faktörlerinden etkilenme durumu ve uygunluk hali her görüşmede kıymetlendirilir.”
Sağlıklı beslenme ve fizikî aktivite şart
Hamileliğine çok kilolu yahut obezite sıkıntısıyla başlayan anne adaylarında aylık kilo alımının bir plana oturtulması gerektiğine dikkat çeken Doç. Dr. Halenur Bozdağ, diyetisyen eşliğinde bireye özel bir diyet listesi oluşturularak sağlıklı beslenme ve kalori denetiminin yapıldığını belirtiyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Halenur Bozdağ, fiziksel aktivite konusunda da anne adaylarının desteklenmeleri gerektiğini vurgulayarak, “Düzenli açık hava yürüyüşleri günlük hayatın bir modülü haline getirilmelidir. Her gün 30 dakikalık açık havada yürüyüş yahut konut içinde günde 3 kere 20 dakikalık aktivitede bulunmak, hamileliğin sağlıklı geçmesi için son derece önemlidir” diye konuşuyor.
Obezite sorunu varsa 5-9 kilodan fazla alınmamalı!
Hamilelikte ne kadar kilo alınması gerektiği ise hamileliğin başlangıcındaki kiloya nazaran değişiyor. Beden Kitle İndeksine nazaran zayıf olan anne adaylarının hamilelik sonuna kadar 12.5-18 kilo; ideal kiloda olanların 11.5-16 kilo; fazla kilosu olanların 7-11.5 kilo almaları öneriliyor. Obezite sorunu yaşayan anne adaylarının ise 5-9 kilodan fazla almamaları değer taşıyor. Doç. Dr. Halenur Bozdağ, “Genel olarak bakıldığında, Vücut Kitle İndeksi’ne nazaran zayıf ve olağan yükteki hamilelerde ayda en fazla 2 kilo alımı, kilolu yahut obezite sorunu olan hamilelerde ise en fazla bir kilo alımı önerilmektedir” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı