By HAK-İŞ Genel Lider Yardımcısı Halil Çukutli, “Emekli aylıkları, sırf prim gün sayısına nazaran değil, birebir vakitte ödenen primin seviyesine ve ekonomik büyümeden alınan hisseye nazaran yine yapılandırılmalıdır.” dedi.
Çukutli, HAK-İŞ’e bağlı Hizmet-İş Konya Şubesi’nde düzenlediği basın toplantısında, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü öncesinde Konya’da üyelerle bir ortaya gelmekten memnuniyet duyduklarını söyledi.
Rize’de 1 Mayıs’ta düzenleyecekleri miting öncesinde Kocaeli, Van ve Aydın’da üyelerle bir ortaya gelerek gündemdeki değerli problemleri değerlendirdiklerini lisana getiren Çukutli, Konya’da da emeklilik sistemi üzerine konuşmak için toplandıklarını aktardı.
Ülke nüfusunun 16,5 milyonunun emeklilerden oluştuğunu tabir eden Çukutli, emeklilerin yüzde 77’ye yakınının Konya, Ankara ve İstanbul üzere büyükşehirlerde yaşadığını, bunun da geçim standartları manasında barınma maliyetlerini direkt etkileyen kıymetli ezaları beraberinde getirdiğini bildirdi.
Emeklilik sisteminde prim günü arttıkça emekli aylığının düştüğü durumları gördüklerini belirten Çukutli, buna 2008 sonrası uygulamaya konulan kimi düzenlemelerin neden olduğunu savundu.
“Sosyal güvenlik harcamaları, kamu bütçesinde birer masraf kalemi üzere görülmemelidir”
“2016’dan bu yana minimum fiyat, emekli maaşlarının önüne geçmiştir.” diyen Çukutli, emekli maaşlarında ve emeklilik sisteminde ayrıntılı bir düzenlemeye gereksinim olduğuna değindi.
Çukutli, 2002 yılında toplumsal sigorta kapsamında olan nüfus oranı yüzde 70 iken, 2025 prestijiyle bu oranın yüzde 89’a yükseldiğini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Emekli aylıkları, sırf prim gün sayısına nazaran değil, tıpkı vakitte ödenen primin seviyesine ve ekonomik büyümeden alınan hisseye nazaran tekrar yapılandırılmalıdır. Kapsama alınan kişi sayısı değil, bireylere sunulan hakların kalitesi belirleyici olmalıdır. Toplumsal güvenlik harcamaları, kamu bütçesinde birer sarfiyat kalemi üzere görülmemelidir. Tersine bu harcamalar ekonomik büyümeyi destekleyen, iç talebi canlandıran, istihdamı artıran, gelir dağılımını düzelten en stratejik kaldıraçlardan biridir. Milletlerarası akademik literatür de bu gerçeği desteklemektedir. Toplumsal güvenlik harcamalarındaki her ek artış, uzun vadede ekonomik istikrarı ve büyümeyi desteklemektedir. Münasebetiyle bu harcamalar bir yük değil, toplumsal refahın ve toplumsal barışın sigortasıdır.”
“Emekli maaşları enflasyona karşı hami olmalı”
Emekliliğin alın teriyle kazanılmış bir hak olduğunu anlatan Çukutli, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“OECD ülkelerinin büyük çoğunluğu emekli maaşlarını, fiyat artışları ve fiyat gelişmelerine nazaran düzenlemektedir. Türkiye’de ise bu yaklaşım yetersizdir. Emekli maaşları enflasyona karşı kollayıcı olmalı, büyümeden işçiler lehine hisse alınmalıdır. HAK-İŞ olarak buradan bir defa daha sesleniyoruz: Emeklilik sistemi adil ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulmalıdır, prim-maaş istikrarı sağlanmalı, çalışan cezalandırılmamalıdır. Süreksiz ve mevsimlik istihdamla çalışan işçilerin hakları garanti altına alınmalıdır. Toplumsal güvenlik dayanak primi kesintileri tekrar düzenlenmeli, karşılığı olmayan primler kaldırılmalıdır. Tüm emeklilere temel ömür şartlarını karşılayacak seviyede maaş sağlanmalı, toplumsal yardımlar yaygınlaştırılmalıdır.”
