By Ege Üniversitesi (EÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Yılmaz Tonbul’un yürütücülüğünde, TÜBİTAK 3005 Projesi kapsamında düzenlenen “Lisansüstü Eğitimde Disiplinlerarasılığın Geleceği Çalıştayı” tamamlandı. Sıhhat, Toplumsal, Fen ve Eğitim Bilimleri Enstitülerinin üst idareleri ile farklı disiplinlerden öğretim elemanlarının iştirakiyle gerçekleşen çalıştayda, disiplinlerarası lisansüstü programlara yönelik mevcut durum ve geleceğe ait teklifler ele alındı.
Prof. Dr. Yılmaz Tonbul, “Çalıştay öncesinde, cevap aranacak sorulara dair ulusal ve memleketler arası seviyede farklı data toplama araçlarıyla elde edilen bulgular özetlenerek iştirakçilere sunuldu. Çalıştayda her oturum, belli sorular etrafında yapılandırıldı. Bu sorulardan kimileri şu formdaydı. Lisansüstü eğitimde disiplinlerarasılık gerekli mi? Neden? Hangi disiplinlerarası programlara muhtaçlık duyuluyor? Lisansüstü programlara müracaat sayılarındaki azalışın sebepleri nelerdir ve bu sayı nasıl artırılabilir? Disiplinlerarası programların yaygınlaştırılmasında karşılaşılan sıkıntılar nelerdir? Bu programlarda tesirli öğretimsel ve danışmanlık uygulamaları neler olmalıdır? İştirakçiler, disiplinlerarası programların gerekliliğini üç ana başlık altında söz ettiler. Karmaşık problemlere tahlil üretme muhtaçlığı, akademide dönüşüm ihtiyacı ve akademik mesleğe ve bilimsel üretime katkı sağlama. Klasik disiplin sonlarının ötesine geçen, çağın değişen bilimsel, toplumsal ve teknolojik ihtiyaçlarına cevap verebilecek yeni kuşak program teklifleri sunuldu. Sıhhat ve temel bilimlerin, mühendislik ve toplumsal bilimlerle bütünleştiği, aktüel problemler (örneğin şiddet) etrafında temellenen disiplinlerarası programlar dikkat çekti. Disiplinlerarası programların yaygınlaştırılmasında yapısal, yönetimsel ve kültürel mahzurların bulunduğu tabir edilirken, öğrencilerin yalnızca bilgi alıcısı değil, bilgi üreticisi ve sorun çözücü pozisyonuna gelmelerinin ehemmiyeti vurgulandı. Öğretimsel etkinliklerde çeşitliliğe ve uygulama odaklılığa dikkat çekildi. Klasik didaktik yaklaşımın yerine etkin eğitim, dönüştürücü öğrenme, sanayi ile entegre dersler, sektörel gereksinimlere yönelik tez çalışmaları, iş-staj protokolleri üzere uygulamaların daha tesirli olduğu belirtildi. Uluslararasılaşmanın değeri vurgulanarak, yurt dışı araştırma fonları, öğrenci hareketliliği ve akademik iş birliklerinin artırılması gerektiği lisana getirildi” diye konuştu.
“Önemli Çıktılar Elde Edildi”
Tez süreçlerinde önerilen çift danışmanlık sistemi ve disiplinlerarası heyet yapılarının öğrencilerin daha geniş bir perspektif kazanmasını sağladığının belirlendiğini söyleyen Prof. Dr. Yılmaz Tonbul, “Ancak bu yapının işlerlik kazanabilmesi için danışmanlık kapasitesinin güçlendirilmesi gerektiğine işaret edildi. İştirakçiler, disiplinlerarası danışmanlığın sırf akademik bilgi değil, tıpkı vakitte güçlü bağlantı ve uyum hünerleri gerektirdiğini söz ettiler. Müracaat sayılarındaki düşüşe dikkat çekilen çalıştayda, bu durumun ekonomik zorluklar, istihdam garantisi eksikliği ve yeni jenerasyon öğrencilerin değişen beklentileriyle bağlı olduğu belirtildi. Bu düşüşü bilakis çevirebilmek için öğretimsel çeşitliliğin artırılması, tanıtım stratejilerinin güçlendirilmesi ve burs imkanlarının geliştirilmesi gerektiği söz edildi. Daldan kopuk bir lisansüstü eğitimin, tez niteliğini olumsuz etkileyebileceği belirtilirken; sanayi iş birlikli, patentle sonuçlanan tez projelerinin üretime ve ülke kalkınmasına katkı sunacağı vurgulandı. Bu bağlamda, meselelere tahlil odaklı yaklaşımın ehemmiyeti bir kere daha lisana getirildi. Disiplinlerarası programların ülke kalkınmasında bir dinamo vazifesi görebileceği görüşü ön plana çıktı” diye konuştu.
“Köklü Bir Dönüşüm İmkanı Sundu”
Çalıştay raporunda, disiplinlerarası programların uluslararasılaşmasının artırılması gerektiği, ERASMUS ve COST üzere programlarla öğrenci ve akademisyen hareketliliğinin bilhassa teşvik edilmesi gerektiği vurgulandı. Prof. Dr. Tonbul, “Çalıştayın sonuçları, Türkiye’deki disiplinlerarası lisansüstü eğitim sisteminde esaslı bir dönüşüm için kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır. Katılımcılar, Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası Heyet seviyesinde disiplinlerarası programlara özel siyasetlerin geliştirilmesi gerektiğini ve bu programların yürütülmesini kolaylaştıracak enstitü, merkez yapıların tekrar tasarlanması gerektiğini tabir etmişlerdir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
