By Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Lideri Papa Franciscus’un 21 Nisan’da hayatını kaybetmesinin akabinde Katolik Kilisesi’nde gözler, 267’nci Papa’nın kim olacağına çevrildi.
Yeni papalık seçiminin yani Roma’da bulunan kardinalle, Konklav’ın 7 Mayıs Çarşamba günü Vatikan’daki Sistine Şapeli’nde başlamasını kararlaştırmıştı. Bu kapsamda Vatikan itfaiyecileri yaklaşan Konklav için Sistine Şapeli’nin doruğuna baca kurdu.
DÜNYANIN GÖZÜ BU BACADAN ÇIKACAK DUMANDA
Yeni papa seçilene kadar sürecek olan bu toplantılar sırasında çeşitli oylama cinsleri gerçekleştirilecek. Oylamaların sonucuna nazaran Sistine Şapeli’nin çatısına yerleştirilen bacadan siyah ya da beyaz duman yükselecek. Siyah duman, şimdi uzlaşma sağlanamadığını; beyaz duman ise yeni papanın seçildiğini simgeleyecek.
İŞTE EN GÜÇLÜ PAPA ADAYLARI
İşte Papa Francesco’nun potansiyel halefi olarak anılan isimlerden kimileri:
Pietro Parolin
Uyruk: İtalyan
Yaş: 70
Luis Antonio Gokim Tagle
Uyruk: Filipinler
Yaş: 67
Fridolin Ambongo Besungu
Uyruk: Demokratik Kongo Cumhuriyeti
Yaş: 65
Peter Kodwo Appiah Turkson
Uyruk: Ganalı
Age: 76
PAPA SEÇİMİNDE (KONKLAV) SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
Papalık makamının boş olduğu manasına gelen sede vacante devrinde Vatikan’ın idari işlerini Camerlengo (baş mabeyinci) Kardinal ABD’li Kevin Farrell yürütecek.
İstisnai bir durum olmaması halinde, sede vacante periyoduna girilmesinden sonraki 15-20 gün içinde, ritüelleri, gizemli atmosferi ve entrikalarıyla romanlara, sinemalara ilham veren papa seçimi (konklav) başlayacak. Konklav terimi, Latince’de anahtarla kilitlenmiş manasına gelen cum ve clave sözcüklerinden geliyor. Papa seçimi nitekim de Vatikan’daki Sistine Şapeli’ne seçici kardinallerin anahtarla kilitlenmesiyle yapılıyor.
SEÇİCİ KARDİNALLERİN DIŞ DÜNYAYLA İRTİBATLARI KESİLECEK
Konklav periyodunda Casa Santa Marta’da inanılmaz güvenlik tedbirleri ve dış dünyayla bağlantının önlenmesi maksatlı önlemler alınacak. Seçici kardinallerin seçim müddetince tesir altına girmesini önlemek emeliyle dış dünyayla bağlantıları kesilecek.
TARİHTEKİ EN UZUN PAPA SEÇİMİ 1006 GÜN SÜRDÜ
Seçici kardinaller dualar, ilahiler eşliğinde Sistine Şapeli’ne girdikten sonra ayin yöneticisi Latince “extra omnes” (herkes dışarı) anonsu yapacak. Bu andan itibaren kardinaller Sistine Şapeli’ne kilitlenerek oy vermeye başlayacak. Son yüz yılda en kısa konklav iki günde üç oylamayla biten 1939 seçimiydi. En uzunu ise dört günde 11 oylama yapılan 1958 yılındaydı. Tarihin en uzun papa seçimi ise 1006 gün süren ve 1271 yılında sonuçlanan seçimdi.
ÜÇTE İKİ OY ARANIYOR
Konklav’da 80 yaş altındaki kardinaller oy kullanacak. Hala oy kullanma hakkına sahip kardinal sayısı 136 ile rekor seviyede yüksek. Papa seçimi için seçici kardinallerin üçte ikisinin oyu gerekiyor. Fakat birinci 34 oylama sonrası hala bir papa seçilememişse son çeşitte en fazla oyu alan iki aday ortasında oylama yapılıyor.
BEKAR ERKEK VE KATOLİK OLMAK DIŞINDA KURAL YOK
Papalık seçiminde resmi olarak adaylar bulunmuyor. Teknik olarak papa seçilmek için bekar erkek ve Katolik olmak dışında bir koşul bulunmasa da papalar klâsik olarak seçime katılan kardinaller ortasından seçiliyor. Bu geleneğin dışındaki bir örnek, 13. yüzyılda yaklaşık iki yıl boyunca bir papa seçilememesi üzerine kardinallerin, rahip düzeyindeki keşiş Pietro da Morrone’yi papa ilan etmesiydi. 5. Celestino ismini alan bu papayı istisnai kılan bir öteki özelliği de birkaç ay sonra istifa etmesiydi.
SİYAH DUMAN-BEYAZ DUMAN RİTÜELİ
2013’teki son konklav, 12 Mart’ta 17.33’te “extra omnes” anonsuyla başlamış, birinci siyah duman birebir gün 19.41’de görülmüştü. 13 Mart’ta saat 19.06’da ise beyaz duman çıkmasıyla yeni papa seçildiğinin haberi verilmişti. Siyah duman-beyaz duman ritüeli, seçim sonucunu Vatikan’daki San Pietro Meydanı’nda ya da ekranları başında bekleyenlere yeni papanın seçilip seçilmediğini gösteren birinci işaret. Sistine Şapeli’nin çatısındaki bacadan siyah duman çıkması gerekli çoğunluğun sağlanamadığı, beyaz duman ise yeni papanın seçildiği manasına geliyor.
Bacadan beyaz duman çıkması, seçici kardinallerin bir aday üzerinde gerekli oy çoğunluğuna ulaştığı ve bu adayın da papalık misyonunu kabul ettiği manasına geliyor. Yeni papaya çabucak akabinde, bu vazifede kullanmak istediği isim soruluyor.
YENİ PAPA BAĞLILIK YEMİNİ VE DUANIN AKABİNDE HALKA TAKDİM EDİLECEK
Ardından yeni papa, 3 farklı ölçüde beyaz papa kıyafetlerinin bulunduğu odaya götürülüp giydiriliyor. Bu odaya, papalık kıyafetleriyle özdeşleşen makamın yükünün yarattığı duygusal yükten ötürü “ağlama odası” da deniliyor. Yeni Papa kardinallerin bağlılık yemini ve duanın akabinde San Pietro Bazilikası’nın merkez locasının balkonundan halka takdim ediliyor. “Habemus Papam” (bir papamız var) anonsuyla yeni papanın kimliği duyuruluyor. Ve 1.3 milyar Katolik’e manevî liderlik edecek yeni papa balkondan birinci “Urbi et orbi” (şehre ve dünyaya) konuşmasıyla sesleniyor.
