By Tarım ve Orman Bakanlığından alınan özel müsaadeyle Samsun’da 2016’da 6 dönüm yerde ekilen ve bu yıl ekim alanı 70 dönüme çıkan salep orkidesinin hasadına başlandı.
Ekonomik kıymetinin yüksek olması ve yumrularının toz haline getirilerek içecek, dondurma, pastacılık ve kimya dallarında kullanılması münasebetiyle talep gören salep orkidesinin Samsun’daki üretim alanı her geçen yıl artıyor.
Samsun’da 2016 yılında yalnızca 6 dönüm yerde başlanan salep orkidesi üretimi 9 yılda 70 dönüme çıkarken üretici sayısı ise 200’e ulaştı.
Yörede nisan ve mayıs aylarında çiçeklenen salep orkidesinin hasadına başlandı. Yaklaşık 1 ay sürecek hasat sonunda 60 ton eser bekleniyor.
Ekolojik Üreticiler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakkı Karaman, AA muhabirine, salep orkidesi üretiminin 2016 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı ile yürüttükleri çalışma sonunda başladığını söyledi.
Salep orkidesinin tabiattan toplanmasının yasak olduğuna işaret eden Karaman, “Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma Yönetimi ve Samsun Büyükşehir Belediyesinin tohum hibeleri ile alanlarımızı 2016 yılından itibaren geliştirdik. Yalnızca 19 Mayıs ilçesinde 70 dönüm üretim alanına ulaştık. Salep orkidesinin hasat periyodu kıymetlidir. Hasat çiçeklenme devrinde başlar, çiçeklenme sonlanmadan 1 ay içerisinde hasat edilirse salep orkidesi rastgele bir ziyan görmez. Hasat yanlış yapılırsa ekili tüm arazi büsbütün yok olur. Hasat vakti geldiğinde yumruların büyümesi tamamlanmış olur. Bu bitkiyi o devirde topraktan büsbütün çıkardıktan sonra anaç yumru haricinde öbür yumruları koparmak gerekiyor. Anaç yumru ise koparılmadan tekrar toprağa dikilmelidir.” dedi.
“1 metrekareden yaklaşık 1 kilogram eser alınır”
Salep orkidesinde çiçeklenme olmadan hasadın başlanmaması gerektiğine dikkati çeken Karaman, “Bu yıl havaların yağışlı olması nedeniyle geçen yıla oranla daha kaliteli bir hale geldi. Bölgemizde 70 dönüm üretim alanı olduğu için 60 ton kapasite yaş olarak bekliyoruz. Bunun bir kısmını kurutarak işleyip satıyoruz, bir kısmını tohumluk gereksinimine nazaran ülkemizin dört bir yanına gönderiyoruz. Geçen yıl yaş olarak yumru alımı 500 liraydı bu sene fiyat artarak 700 lira oldu. Çiftçinin kazanmasını istiyoruz.” tabirini kullandı.
Karaman, çiftçinin kazandıkça daha kaliteli eser yetiştirdiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Kurusu ise 4 bin lira civarında fiyatı. Yaş 5-6 kilogramdan yalnızca 1 kilogram kuru çıktığı için fiyatı yükselebilir. Öbür eserlere bakıldığında metrekareye ünite olarak bakıldığında en yüksek getirisi olan eserlerdendir. Gerçek formda üretildiğinde 1 metrekareden yaklaşık 1 kilogram eser alınır. Bunun dikim ortalaması var, metrekareye 200 adet tohum ekilmesi lazım. Yani metrekareden yaş olarak satıldığında 600 ile 700 lira para kazanmış olur. 1 dönüm yeri olan çiftçimiz 600 ile 700 bin lira kazanmış oluyor. Türkiye’de salep muhtaçlığına hala karşılık veremiyoruz. Yıllardır salep muhtaçlığı gayriresmi yollardan karşılanmış. Şu anda biz, üretimimiz ile bir dondurma firmasının bile muhtaçlığını karşılayamıyoruz. Yani üretimine bu kadar gereksinim olan bir eser. Üretim ne kadar artarsa artsın pazarı her vakit olacak bir eser. Esasen ekim yapan üreticilerimizle 15 yıllık alım garantili mukavele yapıyoruz. Her yıl daha yüksek fiyattan alım yapmak için protokol imzalıyoruz. Samsun’da başladığımız üretim ülkemize de yayıldı. Şu anda 50 yahut 60 vilayette üretim yapılmaya başlandı. İddiası olarak baktığımızda bu da Türkiye’de yaklaşık 200 ton üretim kapasitesine ulaştığımızı göstermektedir. “
