By Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Doha’da Katar Dışişleri Bakanı Pir Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani ile düzenlediği basın toplantısında, ” Suriye’de merkezi otorite dışında silah taşıma imkanı verecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de terör örgütlerinin devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz” dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Doha’da Katar Dışişleri Bakanı Pir Muhammed bin Abdurrahman Al-Thani ile ortak basın toplantısında konuştu. Bakan Fidan, Katar temaslarına ait, “Türkiye ve Katar ortasındaki stratejik uyum yalnızca iki ülke ortasındaki münasebetleri ileriye taşımada değil, birebir vakitte bölgeye, bölge istikrarına, bölge kalkınmasına, bölge güvenliğine katkıda bulunması açısından da olağanüstü değerli diye düşünüyoruz. Türkiye ile Katar ortasındaki bağlantılar Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Buyruk ortasındaki liderlik bağlantısı ve stratejik kıymetlere dayanan dostluk bağından ötürü her geçen gün daha ilerliyor. Stratejik paydaşlığımız hem bölgeye hem ülkelerimize güçlü takviye veriyor, somut sonuçlar üretiyor” dedi.
“Gelinen basamakta İsrail’in barışa zorlanması şarttır”
Türkiye ile Katar ortasındaki ikili ticaret hacminin gün geçtikçe arttığını belirten Fidan, “Savunma sanayii alanındaki ilgilerimiz ve iş birliğimiz de gitgide ilerliyor. Birebir vakitte global ve bölgesel sorunlarda de yakın istişare içerisinde olmaya devam ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Emir’in ortaya koyduğu unsurlu ve kararlı bir dış siyaset anlayışı var. Bu çerçevede bölgemizde barışın, istikrarın ve refahın teşhisi için uğraş harcıyoruz” diye konuştu.
Bugünkü toplantının gündeminin birinci hususunun Gazze olduğunu kaydeden Fidan, “İsrail, Filistinlere soykırım uygularken tıpkı vakitte milletlerarası hukuku ve insanlık vicdanını da katletmekte. Gazze’ye yaklaşık 2 aydır yardım gitmemekte. İnsani trajedi bütün dünya kamuoyunun gözü önünde cereyan etmekte. Gazze’deki vahim durum karşısında önceliklerimiz nettir: Ateşkesin bir an önce yine sağlanması, insani yardımların kesintisiz biçimde Gazze’ye ulaştırılmasını, İsrailli rehinelerin ve Filistinli tutukluların karşılıklı takasının gerçekleşmesini amaçlıyoruz” tabirlerini kullandı.
Filistin tarafının kapsamlı ve kalıcı bir ateşkes sağlanmasına hazır olduğunu söyleyen Fidan, “Gelinen basamakta İsrail’in barışa zorlanması koşuldur. Memleketler arası toplumun bu noktada sorumluluk üstlenmesi gerekmektedir. Katar’a bu hususta bilhassa ortaya koyduğu uğraştan ötürü çok teşekkür ediyorum. Bilhassa kıymetli dostumun Sayın Emir’in de talimatlarıyla yerine getirdiği bu vazifede ortaya koyduğu şahsi mesai ve uğraş için ayrıyeten çok teşekkür ediyorum. Hakikaten bölge olarak kendisine de teşekkür borçluyuz. Birebir vakitte Mısırlı kardeşlerimize ve bu bahiste uğraş harcayan bütün paydaşlara teşekkür ediyoruz” biçiminde konuştu.
Önceliklerinin bir an evvel ateşkesin hayata geçtiğini görmek ve insani yardımların başlaması olduğunu aktaran Fidan, “Biz bu noktada takviyemizi yürüyen bu uğraşlara vermeye devam edeceğiz. Filistin sıkıntısında kalıcı ve adil tahlilin anahtarı iki devletli tahlildir. Antalya’da düzenlediğimiz İslam İşbirliği Teşkilatı ve Arap Ligi Gazze Temas Kümesi Toplantısı’nda bu vizyonu daima birlikte bir sefer daha teyit etme imkanımız oldu. İki devletli tahlil temelinde Filistin ve İsrail halklarının barış içinde, inançlı ve müreffeh biçimde yaşaması için gayretlerimizi sürdürmeye devam edeceğiz. Filistin’in haklı davasını inşallah var gücümüzle devam edeceğiz” dedi.
“Bu iş birliğimizi Suriye’nin yine inşasına yönelik somut projelerle inşallah devam ettiriyoruz”
Görüşmede Suriye’deki durumu da ele aldıklarını bildiren Fidan, “Suriye’de istikrar ve güvenliğin tesis edilmesi, bölgesel barış için acil bir zorunluluktur. Bu amaca lakin bölge ülkelerinin yakın iş birliği ile ulaşabiliriz. Suriye’de ihtilafın başından itibaren Katarlı dostlarımızla birlikte çözmeye çalıştık. Bu hususta esasen yıllardır devam eden ağır bir yakın uyumumuz var. Suriye halkının acılarını dindirmek ve ülkenin kalıcı istikrara kavuşması için beraberce uğraş gösterdik. Bu iş birliğimizi Suriye’nin tekrar inşasına yönelik somut projelerle inşallah devam ettiriyoruz. Yürürlükte olan yaptırımların Suriye’de istikrarın sağlanmasını engellediği ortada. Bu yaptırımların bir an evvel kaldırılması için yeniden hem Türkiye hem Katar hem farklı ayrı hem birlikte öteki paydaşlarla bir arada memleketler arası ve bölgesel platformlarda gayret göstermekteyiz. Görüşmelerimizde bu mevzuda neler yapabiliriz, bunları da ele aldık. Suriye idaresine sağlayabileceğimiz ek dayanak üzerinde durduk. Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğine bağlılığımızı yineledik” diye konuştu.
Suriye’deki terör ögelerinin büsbütün temizlenmesi gerektiğine vurgu yapan Fidan, “Suriye halkı uzun yıllardır çok büyük acılar çekti. Bizler Suriyelilerin geleceğe umutla baktıkları bir yarının inşa edilmesine katkı sağlamaya devam edeceğiz. Bugünkü görüşmelerimiz stratejik iştirakimizin ne derece sağlam temellere dayandığını bir kere daha ispatlamıştır. Bölgemizin içinden geçtiği şiddetli periyotta problemleri sahiplenmeli, dayanışma göstermeli ve ortak efor harcamalıyız. Türkiye olarak Katar’la yakın diyalog ve eş güdümümüzü önümüzdeki devirde de inşallah sürdüreceğiz. Bölgesel barış ve kalkınma vizyonumuzu hayata geçireceğiz” sözlerini kullandı.
“Suriye’de terör örgütlerinin devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz”
Suriye’deki gelişmeleri yakından takip ettiklerini söyleyen Bakan Fidan, “Öncelikle şunu söylemek istiyorum, bizim Suriye ile ilgili prensiplerimiz, yaklaşımlarımız ortada. Bunlar aslında hem bölgenin sahiplendiği hem de global ölçüde sahiplenen temel öncelikler ve bedeller. Birincisi biz Suriye’nin toprak bütünlüğünü amaç alan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’nin egemenliğini zedeleyecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de merkezi otorite dışında silah taşıma imkanı verecek olan hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’de terör örgütlerinin devam etmesini sağlayacak hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’nin gelişmesini engelleyecek, halkın kalkınmasını engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Suriye’deki vatandaşların anayasal garanti temelinde eşit, hak ve özgürlüklerden istifade edebildikleri, kendi kimliklerini, inançlarını çekinmeden garanti içerisinde ortaya koydukları bir sistemi engelleyecek hiçbir teşebbüsü kabul etmiyoruz. Artık bu prensipler çerçevesinde baktığımız vakit biz gerek o toplantı, gerek evvelki toplantılar, gerek sonraki toplantılarda daima birebir hali ve yaklaşımı sergiliyoruz. Bizim için asıl olan saydığımız unsurlar çerçevesinde Suriye’nin egemenliğini koruyarak toprak bütünlüğünü koruma ederek, Saygın Kalkınmış müreffeh bir devlet olarak bölgede ve memleketler arası toplulukta yerini almasıdır” biçiminde konuştu.
Suriye’deki her türlü etnik dini mezhepsel bölücülüğün karşısında olduklarını söyleyen Fidan, “Beraber anayasasını hazırlayacak olan ve Suriye idaresinin ülkedeki Kürt, Hıristiyan, Sünni, Nusayri, Türkmen, Arap, Dürzi, bütün etnistelere ve inanç kümelerine eşit imkanları sağladığı bir ortamı görmek istiyoruz. Yeni idarenin bu husustaki Gayretlerinin olumlu sonuç vereceğine inanıyoruz. Bu noktada olumlu adımlar atıldığını da görüyoruz. Fakat Suriye’de takdir edersiniz ki tabiri caizse sıfırdan değil her şey eksiden başlıyor. Hakikaten yeni idare çok tabana vurmuş bir miras almış durumda. Tıpkı anda birçok kronik sorunu yönetmek durumunda. Biz Katar’la da bugün konuştuk. Ülkedeki bölgedeki öteki ülkelerle bir ortaya gelerek, yalnızca terörle uğraş değil, başka kalkınma hususları iktisat mevzuları yaptırım mevzuları Uygun yönetişim hususları bütün bunlardan neler yapabiliriz, onu ele alıyoruz. Bunların tıpkı anda hayata geçmesi gerekiyor ancak Suriye’nin içinde bulunduğu durumdan istifade ile birtakım gayelerini gerçekleştirmek isteyen, Suriye’nin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine de ziyan vermek isteyen kümelere karşı durmaya devam edeceğiz” dedi.
“DEAŞ nasıl sistemden çıktıysa PKK da sistemden çıkacaktır”
YPG ile Suriye’deki idare ortasında geçtiğimiz aylarda imzalanan muahedenin hayata geçmesini beklediklerini kaydeden Fidan, “Yani bu bahisteki hassasiyetimiz ortada. Tıpkı vakitte PKK’nın örgüt olarak yapılan davete bir an evvel olumlu yanıt vermesini, silahları bırakmasını, bölgemizde olağana dönüşün önünde pürüz olmaktan çıkmasını bekliyoruz. Bölgemiz yıllardır savaş, karışıklık, işgal, kan, gözyaşı ile çaba etmekte. Artık çağdaş vakitlerde bütün bunlardan kurtulup müreffeh, herkesin özgürlük ve itimat içerisinde yaşadığı, birbirine hürmet duyduğu, herkesin kendi kimliğini, kendi inancını göğsünü gere gere taşıdığı bir sistemi inşa etmek zorundayız. Aklımız var, irademiz var, marifetimiz var. Bütün bunlar varken, biz birebir kısır döngüye saplanarak yolumuza devam edemeyiz” diye konuştu.
Bu durumu değiştirmenin kendilerinin elinde olduğunu söyleyen Fidan, “Sadece bu noktada eski terör metotlarını kullanan, elinde silahla bölgedeki meşhur hükümetlerin üzerine olmayı sürdüreceğini düşünen aktörlerin artık sistemden çıkma vakti geldi. DEAŞ nasıl sistemden çıktıysa PKK da sistemden çıkacaktır, ya kendi isteğiyle barış içerisinde sulh içerisinde çıkacak ya da öteki türlü çıkacak. Ancak çıkacak. Münasebetiyle anın ruhu, vaktin ruhu bu imkanı vermişken, onların da inanıyorum aklını başına alıp, dikkatli biçimde düşünüp, artık bundan sonra örgütün soğuk savaş devrinde ortaya koyduğu gayeleri değil, bölgenin barışını, bölge beşerinin yeterliliğini temel alan bir siyasete evrilirler” tabirlerini kullandı.
“Beklentimiz, bunun Suriye’de de, Irak’ta da, İran’da da tesirleri kesinlikle olacaktır” diyen Fidan, “Biz her vakit için yapan, olumlu, insancıl pahalara dayalı, hukuka dayalı yaklaşımımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Ancak karşımızda diğer ülkelerin aparatı olmayı kabul eden bir yaklaşımla vekil öge olarak karşımıza dikilen bir yapı devam ederse, bununla da Allah’ın müsaadesiyle imkanlarımız var, yeteneğimiz var, Cumhurbaşkanımızın liderliği var, bütün gücümüzle, irademizle de uğraşa devam ederiz. Fakat bizim önceliğimiz sulh içerisinde insanların hikmetle, akılla, diğerine alet olmadan hareket etmesini bekliyoruz” formunda konuştu.
“Barışın alternatifi daha fazla kan ve gözyaşı getiren bir savaş”
Hamas’la görüşmelerin devam ettiğini belirten Fidan, “Bu bahiste bizim eforlarımız Katar’ın ve Mısır’ın ortaya koyduğu uğraşları tamamlamaya yönelik eforlar. Burada Türkiye elinden gelen yapan rolü oynamaya çalışıyor. Tabi ki milletlerarası arenada devam eden soykırımı ve insani trajediyi önlemeye yönelik bir diplomatik gayretimiz varken, öbür taraftan ateşkesin hayata geçmesi için neler yapılabilir o bahiste çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bizim yaptığımız görüşmelerde Hamas’ın geldiği nokta itibariyle biz şunu görüyoruz. Temel prestijiyle iki devletli tahlilin masada olduğu bir muahedeyi Hamas’ın kolay bir formda kabul edeceğini. Yani ortaya çıkacak bir tahlilin yalnızca bir ateşkesle sonlu kalmaması, Gazze’yi ve öbür toprakları da kapsayan kapsamlı bir tahlil modeli olması dışında, aslında bu krizin bir fırsata dönüşme imkanı da var. Biz bunu Katar ve Türkiye olarak en baştan beri söylüyorduk. Şayet yanlışsız çalışırsak tarafların güzel niyeti olursa, bu kriz, karşılaştığımız son kriz de olabilir. Lakin bu kriz daha sonra gelecek daha büyük krizlerin öncülü de olabilir. Münasebetiyle bizim niyetimiz bu krizi bir fırsata çevirip, buradan ortaya çıkan dramı ve gözyaşını, insanlığın göz önüne alıp, ortak bir irade ile kalıcı bir tahlile ulaşması” dedi.
ABD’nin ortaya koyacağı eforun kıymetli olduğuna vurgu yapan Fidan, “Trump’ın hususa yaklaşımı kıymetli. İsraillere bu mevzuda baskı yapılması gerekiyor. Zira İsrail şunu görüyor, bölgede askeri olarak şu anda hal koyan yapı yok. Hasebiyle yoluna devam ediyor ve bu yayılmacılık bölgeye de İsrail’e de uzun periyotta inanılmaz büyük bir risk getiriyor. Bunun ortadan kalkması için bütün diplomatik gayretlerin ortaya konulması lazım. Dediğim üzere Hamas’ın bu bahiste tahlilleri kabul etmede hazır olduğunu görüyoruz. Bu hususta İsrail’in de Filistin Devleti’ni kabul eden bir yaklaşım içinde olması lazım. İsrail yalnızca kendi güvenliğinden bahsediyor lakin Filistin Devleti’nin varoluşuna yönelik teorik de olsa bir cümle söylemiyor. Kabulün ortada olmadığı bir yerde olağan ki sorun giderek daha problematik bir hale geliyor. İnşallah yani bu hususta çalışmalarımızı devam ettirirken tahlile ulaşılabileceğini de umuyorum. Aksi takdirde gördüklerimiz ortada. Barışın alternatifi daha fazla meçhullüğü getiren, kan ve gözyaşı getiren bir savaş. Yani imkan varken, fırsat varken barışa ulaşmamız lazım” diye konuştu. – DOHA
