By Bir Roma gladyatörünün iskeletinde tespit edilen ısırık izleri, insan ile aslan ortasındaki bir çarpışmanın birinci arkeolojik ispatı olarak bedellendiriliyor.
2004 yılında İngiltere’nin York kentindeki Driffield Terrace’ta yapılan hafriyatlarda ortaya çıkarılan kalıntılar, dünyanın en yeterli korunmuş Roma gladyatör mezarlığı olarak kabul edilen bu alanda bulundu.
Genç bir erkeğe ilişkin iskelet üzerinde yapılan isimli tıp incelemesi, leğen kemiğindeki deliklerin ve ısırık izlerinin büyük olasılıkla bir aslana ilişkin olduğunu ortaya koydu.
Araştırmayı yürüten isimli tıp uzmanı Prof. Tim Thompson, bunun gladyatörlerin büyük yırtıcı kedilerle savaştığına dair elde edilen birinci “fiziksel kanıt” olduğunu belirtti.
“Bugüne dek Roma’daki gladyatör dövüşleri ve hayvan şovlarına dair bilgilerimiz, tarihî metinlere ve sanatsal tasvirlere dayanıyordu,” diyen Prof. Thompson, “Bu keşif, kelam konusu aktifliklerin hakikaten yaşandığını somut olarak ortaya koyuyor ve Roma’daki cümbüş kültürüne dair anlayışımızı yine şekillendiriyor” diye ekledi.
Uzmanlar, yaraları tahlil etmek için üç boyutlu 3D tarama üzere çağdaş isimli teknikler kullandı. Tarama sonuçları, hayvanın gladyatörü leğen kemiğinden kavradığını gösterdi.
İrlanda’daki Maynooth Üniversitesi’nden Prof. Thompson, ısırıkların ölüm anında gerçekleştiğini tespit ettiklerini belirterek, “Bu, gladyatör öldükten sonra gerçekleşen bir atak değil, direkt vefatına neden olan bir olaydı” dedi.
Bilim insanları yaranın boyut ve halini, Londra Hayvanat Bahçesi’ndeki büyük kedilerin ısırıklarıyla karşılaştırdı. Thompson, “Bu izler, bir aslanınkilerle birebir örtüşüyor” dedi.
Isırıkların bulunduğu bölge de değerli ipuçları sundu. Prof. Thompson, “Aslanlar genellikle leğen kemiğine saldırmaz. Bu da gösteriyor ki gladyatör büyük ihtimalle dövüş sırasında yaralandı ve aslan onu kalçasından ısırarak sürükledi” diye açıkladı.
‘Ölüme neden olan bir olaydı’
İrlanda’daki Maynooth Üniversitesi’nden Prof. Thompson, ısırıkların ölüm anında gerçekleştiğini tespit ettiklerini belirterek, “Bu, gladyatör öldükten sonra gerçekleşen bir atak değil, direkt vefatına neden olan bir olaydı,” dedi.
Bilim insanları yaranın boyut ve formunu, Londra Hayvanat Bahçesi’ndeki büyük kedilerin ısırıklarıyla karşılaştırdı. Thompson, “Bu izler, bir aslanınkilerle birebir örtüşüyor,” dedi.
Isırıkların bulunduğu bölge de kıymetli ipuçları sundu. Prof. Thompson, “Aslanlar genellikle leğen kemiğine saldırmaz. Bu da gösteriyor ki gladyatör büyük ihtimalle dövüş sırasında yaralandı ve aslan onu kalçasından ısırarak sürükledi” diye açıkladı.
26 ila 35 yaşları ortasında olduğu iddia edilen bu erkeğe ilişkin iskelet, iki diğer bireyle birlikte gömülmüş ve üzeri at kemikleriyle örtülmüştü. Evvelki tahliller, bu kişinin ‘Bestiarius’ olarak bilinen ve yırtıcı hayvanlarla dövüşen bir gladyatör olduğunu gösteriyor.
York Üniversitesi’nden osteoarkeoloji uzmanı Malin Holst, 30 yıllık mesleğinde bu türlü bir ısırık izine birinci kere rastladığını belirtti ve ekledi:
“Bu kalıntılar, gladyatörün kısa ancak epeyce kuvvetli bir hayat sürdüğünü gözler önüne seriyor.”
‘Gladyatörlerin hayatlarına dair daha net bir tablo’
Kemiklerin yapısı, kişinin güçlü kaslara sahip olduğunu ve omuz ile omurgasında dövüş ya da ağır fizikî çalışmaya bağlı yaralanmalar olduğunu ortaya koydu.
Holst, “Bu inanılmaz bulgular sayesinde, gladyatörlerin ömrüne dair çok daha net bir tablo çizebileceğiz,” dedi.
Bulgular, PLOS One mecmuasında yayımlandı. Araştırma, York üzere kentlerde sırf aslanların değil, başka egzotik hayvanların da arenalarda dövüştüğünü gösterdi. Hayvanların da hayatta kalmak için savaşmak zorunda kaldığı vurgulandı.
Uzmanlar, bu keşfin York’ta şimdi ortaya çıkarılmamış bir amfitiyatro olduğu ihtimalini güçlendirdiğini belirtiyor.
Seçkin Roma önderlerinin yaşadığı kentte gladyatör dövüşlerinin, zenginliği ve gücü sergilemenin bir yolu olarak kullanıldığı düşünülüyor.
York Arkeoloji Kurumu CEO’su David Jennings, “Bu gladyatörü neyin arenaya sürüklediğini asla bilemeyebiliriz” dedi ve ekledi:
“Ama Roma’daki Kolezyum kadar sembolik bir yerden bu kadar uzakta bu türlü bir dövüşe dair birinci somut delilin bulunması sahiden harikulâde.”
