Defalarca hatırlatıldığı üzere Türkiye, faal fay çizgileri üzerinde bulunan ve sık sık sarsıntı gerçeğiyle yüzleşen bir ülke.
Yaşanan sarsıntıların kimileri hissedilmeyecek kadar küçük olsa da büyük sarsıntılara karşı hazırlıklı olmak ve en süratli biçimde bilgi almak hayati kıymet taşıyor.
Ülkemizde AFAD ve Kandilli Rasathanesi üzere kurumlar anlık zelzele tespiti yapıp bu bilgileri paylaşsa da taşınabilir uygulamalar sayesinde bu bilgilere anlık bildirimlerle ulaşmak mümkün olabiliyor.
App Store ve Google Play Store üzerinden indirilebilen ve iOS ile Android aygıtlarda çalışan bu sarsıntı uygulamaları, çoklukla devlet kurumlarından alınan resmi dataları kullanarak kullanıcılara süratli bildirimler gönderiyor.
Amaç, paniğe kapılmadan en gerçek bilgiye en erken formda ulaşmanızı sağlamak. İşte her aygıtta bulunması önerilen kimi uygulamalar:
1. GOOGLE ANDROID ZELZELE İKAZ SİSTEMİ
Aslında bu bir uygulama değil. Android telefonlarda yerleşik olarak gelen bir özellik. Lakin manuel olarak açmanız gerekiyor.
Google’ın Android Sarsıntı İkaz Sistemi, telefonların içindeki ivmeölçerleri kullanır. Binlerce, hatta milyonlarca Android telefondan gelen sarsıntı sinyalleri anlık olarak Google’a gönderilir ve saniyeler içinde tahlil edilir.
Eğer birebir anda birçok aygıttan sarsıntı bildirimi gelirse, sistem bunun bir sarsıntı olduğunu algılar ve etkilenmesi mümkün bölgelerdeki kullanıcılara bildirim gönderir.
Bu sistem, Türkiye’de 2023 yılından beri etkin olarak çalışmaktadır ve kullanılabilmesi için Android 5.0 yahut üzeri bir telefon, açık pozisyon servisi (GPS) ve faal internet teması gereklidir.
2- AKUT GÜVENDEYİM
AKUT tarafından desteklenen İnançtayım uygulaması, sarsıntı tespiti yapmaz lakin afet durumunda tek tuşla belirlediğiniz şahıslara inançta olduğunuzu SMS ile bildirmenizi sağlar.
Bu SMS’in gönderilmesi için tek yapmanız gereken, daha evvel bu numarayı kaydetmiş olmanız ve uygulamadaki butona basmak.
3. eAFAD
eAFAD, afet idaresinde en yetkili kurum olan AFAD’ın, afet risk planlama, hazırlık, müdahale ve güzelleştirme adamlarında uçtan uca tahlil sunması için geliştirilen taşınabilir uygulamasıdır.
Mobil uygulamada barınma alanlarının gösterilmesinden, sarsıntı sonrasında yıkılan binaların hasar tespit süreçlerine kadar birçok doğal afet senaryosuna tahlil sunulmuştur.
Çadır alanlarının kurulması ve mağdurlarla eşleştirilmesi, sel, taşkın, ağır kar yağışı üzere durumlar için acil araç talep süreçlerinin gerçekleştirildiği modüller, eAFAD içerisinde yer alıyor.
4. TİTREŞİM ÖLÇER
Anlık sarsıntı tespiti taşınabilir uygulamaları ortasında Titreşim Ölçer, anlık takip yapabilen bir uygulama olarak dikkat çekiyor.
Herhangi bir merkezden sismik data almayan uygulama, sismik hareketleri kendisi ölçüyor. Uygulama, farklı kullanıcılardan elde ettiği dataları birleştirerek raporlayan özel bir sisteme de sahip.
5. ZELZELE BİLGİ SİSTEMİ 3.0
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen Sarsıntı Bilgi Sistemi 3.0 taşınabilir uygulaması, kullanıcılarına meydana gelen sarsıntılarla ilgili kapsamlı bilgiler sunuyor.
Ayrıca, sarsıntısı hisseden bireylerin yaşadıkları şiddeti paylaşarak bilimsel araştırmalara katkı sağlamalarına da imkan tanıyor.
Ancak uygulamanın mevcut sürümünde birtakım eksiklikler ve kullanıcı tecrübesini olumsuz etkileyen sorunlar bulunuyor. Bu nedenle, uygulamanın daha fonksiyonel ve kullanıcı dostu bir hale getirilmesi büyük kıymet taşıyor.