By Trump idaresi geçen ay 30 günlük kapsamlı bir ateşkes fikrini ortaya attı.
Ukrayna kabul etti. Rusya kabul etmedi. Daha doğrusu uzun bir şartlar listesi sundu.
Kremlin 30 gün yerine 30 saatte karar kıldı. Rus Devlet Başkanı Vladimir Putin Cumartesi günü Moskova’da yaptığı açıklamada Ukrayna’da Pazar gece yarısına kadar tek taraflı Paskalya ateşkesi ilan etti.
“İnsani” fikirlerle hareket ettiğini söyledi.
Böyle bir tez, Rusya’nın ülkeye karşı savaşının üzerinden üç yıldan fazla bir müddet geçmesine karşın Ukrayna’da kuşkuyla karşılandı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky Pazar sabahı toplumsal medya üzerinden yaptığı paylaşımda “Rus ordusunun genel bir ateşkes izlenimi yaratmaya çalıştığını, lakin birtakım bölgelerde hala münferit ilerleme teşebbüslerini sürdürdüğünü ve Ukrayna’ya kayıplar verdirdiğini” söyledi.
Rusya Savunma Bakanlığı ise farklı bir görüş bildirdi.
Yapılan açıklamada “19 Nisan günü Moskova saatiyle 18.00’den itibaren özel askeri operasyon [Rusya’nın Ukrayna’yı işgali için kullandığı terim] bölgesindeki tüm Rus birliklerinin ateşkes rejimine sıkı sıkıya bağlı kaldığı ve mevcut durumlarını koruduğu” belirtildi.
Rus ordusu da Ukrayna’yı ateşkesi ihlal etmekle suçladı.
Rusya’nın Paskalya ateşkesi Vladimir Putin’in halkla bağlar çalışmasından mı ibaret?
Yoksa savaşı sona erdirmeye yönelik gerçek bir adımı mı temsil ediyor?
Şüpheci görüşe nazaran ise 30 saatlik ateşkes, barıştan fazla Putin’in Beyaz Saray’la alakalarını güzel tutmakla ilgili.
Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna tekrar oturuşundan bu yana Putin, Washington ile bağları onarmak ve yeni bir iş birliği devrinin önünü açmakla meşgul.
Ancak Amerikalı yetkililerin (Trump’ın kendisi de dahil olmak üzere) son vakitlerde kamuoyuna yaptıkları açıklamalar, ABD idaresinin Ukrayna konusunda ilerleme kaydedilmemesinden ötürü sabırsızlandığını gösteriyor.
Trump, bir mutabakatın mümkün görünmemesi halinde bir barış mutabakatına aracılık etme teşebbüslerinden vazgeçmekle tehdit etti.
Kremlin, kısa da olsa tek taraflı bir ateşkes ilan ederek barışa bağlı olanın Ukrayna değil Rusya olduğunu sav edebilir.
Moskova şimdiden ateşkes ihlalleri ve çatışmaların devam etmesi nedeniyle Kiev’i suçluyor.
Bu kısa vadeli ateşkesin çok kısa bir mühlet kala ilan edildiğini unutmamakta yarar var.
Cumartesi günkü duyuru her iki tarafa da (Rusya ya da Ukrayna) tam olarak hazırlanmak için çok az vakit vermiş oldu.
Barış için fırsat mı?
Ancak daha optimist bir görüş de var.
Kremlin’in “Paskalya ateşkesi” sürpriz oldu. Lakin aniden ortaya çıkmadı.
Son haftalarda çatışmaları sona erdirmek için ağır bir milletlerarası diplomasi yürütüldü.
Trump’ın elçisi Steve Witkoff iki ay içinde Putin’le üç defa görüştü. Kremlin başkanının elçisi Kirill Dmitriev de geçen günlerde Washington’a uçtu.
Birkaç gün evvel Bay Witkoff ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Ukrayna konusunda görüşmelerde bulunmak üzere Paris’teydi. Ukrayna’dan da bir heyet oradaydı.
Peki bu süreç barış için bir fırsat penceresi olabilir mi?
Çatışmaların devam ettiği haberlerine karşın, 30 saatlik ateşkes bir biçimde daha kıymetli, daha kapsamlı bir şeye dönüşebilir mi?
Bu noktaya kadar uzlaşma ya da taviz verme konusunda çok az istek gösteren Putin, artık bir muahede yapmanın tam vakti olduğuna ikna edilebilir mi?
Şu anda bunu görmek güç.
Öte yandan kelam konusu diplomasi olduğunda, kapalı kapılar gerisinde yapılan tüm görüşmelere ya da görüşülmekte olan muhtemel mutabakatların detaylarına vakıf değiliz.
Buzdağının yalnızca görünen kısmını görme eğilimindeyiz. Bu da daha fazla beklenmedik duyuru mümkünlüğünü açık bırakıyor.
