By İsrail’de, ABD Başkanı Donald Trump’ın 13-16 Mayıs tarihlerinde sırasıyla Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ziyaretinin, mevcut Washington ile Tel Aviv idareleri ortasında önemli tansiyon olduğuna işaret ettiğine ait yorumlar yapıldı.
TRUMP’IN KARARLARINA DİKKAT ÇEKİLDİ
İsrail’in itirazlarına karşın İran’la nükleer müzakere masasına oturan, İsrail Yemen’e hücumlar düzenlerken Husilerle ateşkese vardığını açıklayan ve Suriye üzerindeki yaptırımları kaldırılacağını duyuran Trump’ın, bölge ülkelerine gelişmiş silah ve mühimmat satışı için onay vermesinin, Tel Aviv’in bölgedeki “niteliksel askeri üstünlüğünü” ortadan kaldıracağı değerlendirmesinde bulunuluyor.
“WASHİNGTON’A GİDEN YOL ARTIK RİYAD, DOHA, ABU DABİ VE ANKARA’DAN GEÇİYOR”
Walla haber sitesinde yayımlanan yazısında Ben Caspit, ABD Başkanı Trump’ın bu hafta içi sırasıyla Suudi Arabistan, Katar ve BAE’ye düzenlediği ziyarete işaret ederek “İsrail’in Orta Doğu’daki şölenin dışında bırakıldığını” belirtti. Orta Doğu başta olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinde Washington’a giden yolun İsrail ile düzgün ilgiler tesis etmekten geçtiğini bilmeyen bir başkanın olmadığını öne süren Caspit, jenerasyonlar uzunluğu hükümran olan bu anlayışın değişmekte olduğunu kaydetti. “Washington’a giden yol artık Riyad, Doha, Abu Dabi ve Ankara’dan geçiyor.” tabirini kullanan Caspit, “cehenneme giden yolun” ise İsrail’den geçtiğini belirtti.
“DIŞARIDAYIZ, DUVARA BAKIYORUZ”
Caspit, İsrail’in “hasımlarla çevrili bir bölgede kurulduğu günden bu yana gücünü koruma etmesi” ve “ayakta kalmayı başarabilmesinin” gerisinde yatan sırlardan birinin Washignton’la olan açık ve istikrarlı alaka olduğuna değindi. Bütün İsrail başbakanlarının bugüne kadar ABD’yle kelam konusu “tarihi ve stratejik ittifaka” ziyan vermemesi gerektiğinin şuurunda olduğunu kaydeden Caspit, bugün Başbakan Binyamin Netanyahu ile bu durumun değiştiğini vurguladı.
Caspit, Tel Aviv’in Washington ile bağlantılarında en değerli ve temel prensiplerden biri olan silah sistemleri konusunda İsrail’in komşularına karşı sahip olduğu “niteliksel üstünlüğün” sıkı bir halde korunması prensibinin artık geçerli olmadığını vurgulayarak şunları kaydetti: “Amerikalılar Suudilere hayalet uçaklar, Türklere ise orta menzilli füze bataryaları ve istedikleri her şeyi sağlayacak. Yakın gelecekte tüm Orta Doğu, gelişmiş Amerikan silahlarıyla dolup taşacak. Ayrıcalığımız herkesin malı oldu ve sesimiz odada kolay bir nedenden dolayı duyulmuyor: Dışarıdayız, duvara bakıyoruz.”
TRUMP’TAN NETANYAHU’YA “KOVULDUN” MESAJI
Haaretz gazetesinde Yossi Verter imzasıyla yayımlanan bir başka yazıda, ABD Başkanı Donald Trump’ın cuma günü sona eren Orta Doğu ziyaretinin İsrail’e bölgedeki “en gözde” ABD müttefiki olmadığı ve Netanyahu’ya da “kovuldun” bildirisini verdiği belirtildi. Yazıda, Netanyahu, Tel Aviv’de hakkındaki yolsuzluk davası için hakim karşısına çıkarken Trump’ın bölgesel başkanlarla yeni yatırımları görüştüğüne, ticaret ve “bölgesel işbirliği” muahedeleri imzaladığına işaret edildi.
“İSRAİL ‘KANLI BİR ÇAMURUN İÇİNDE DEBELENMEYE’ DEVAM EDECEK”
İsrail’in “adaletten ve seçimlerden kaçmak isteyen” bir başbakanın denetiminde, çok sağın himayesinde “kanlı bir çamurun içinde debelenmeye devam edeceğini” vurgulayan Verter, Trump’ın bölgedeki “yeni favori” müttefiklerinin güvenlik ve teknolojik üstünlüğü elde etmesinin önümüzdeki yıllarda Tel Aviv’in bölgedeki statüsünü önemli ölçüde sarsacağı aktarıldı. Yazıda, Trump’ın Orta Doğu’ya düzenlediği ziyaretin ve Suriye Devlet Başkanı Ahmed Şara ile görüşmesinin, Netanyahu hükümetinin kuruluşundan bu yana diplomatik açıdan “en travmatik hafta”yı yaşamasına neden olduğuna dikkati çekildi.
TRUMP’IN BİRİNCİ PERİYODUNUN TERSİNE NETANYAHU’NUN MÜTTEFİKİ OLMAKTAN UZAK OLDUĞU YORUMU
The Jerusalem Post gazetesinde Amotz Asa-el imzalı görüş yazısında ise ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk başkanlık devrinin tersine bugün Netanyahu’nun “müttefiki, dostu ve oyuncağı” olmaktan çok uzak olduğunun altı çizildi. Netanyahu’nun “sonsuza kadar denetim edebileceğini” düşündüğü ABD Lideri’nin, başkanlık koltuğuna ikinci defa oturmasıyla Netanyahu hükümetine karşın attığı adımlara işaret edildi.
TÜRKİYE’YE F-35’LERİN SATIŞINA ONAY SİNYALİ
Trump’ın İran’la nükleer müzakere masasına oturduğu, İsrail’in Yemen’e atakları sürerken Husilerle ateşkese vardığı, Suriye’ye yönelik yaptırımları sona erdirdiğini duyurduğu belirtildi. Yazıda, ABD idaresinin Türkiye’ye F-35’lerin satışına onay verme yolunda olmasının, İsrail’in ABD ile “stratejik beraberliğini bozan” bir atak olduğu değerlendirmesi yapıldı. Gazze konusunda Trump’ın, “kendisini kuklası olarak gören düşüşteki devlet adamını (Netanyahu) görmezden gelerek ABD-İsrail ikili vatandaşı asker esir Idan Alexander’ın hür bırakılması için Hamas ile direkt müzakere ettiği de hatırlatıldı.
“AMERİKALILAR İSRAİL’E JEST YAPMAYA NİYETLİ DEĞİL”
Avi Askhenazi, Yedioth Ahronoth gazetesinde kaleme aldığı yazıda, İsrail hükümetinin bir yol ayrımında olduğuna işaret etti. ABD Lider Yardımcısı JD Vance’in Vatikan ziyaretinin akabinde İsrail’e gelip gelmeyeceğine ait tartışmalara temas eden Askhenazi, ABD’nin İsrail üzerinde bilhassa Gazze konusunda baskıyı artırdığını ve Trump’ın Vance’i İsrail’e “bir teselli mükafatı olarak” bile göndermeyi düşünmediğini belirtti. Askhenazi, “Amerikalılar İsrail’e jest yapmaya niyetli değil.” sözünü kullandı.
