Ege’nin saklı jeolojik mirası, ‘Yanık Ülke’ olarak bilinen Kula Volkanları

Ege’nin saklı jeolojik mirası, ‘Yanık Ülke’ olarak bilinen Kula Volkanları

Gediz Vadisi ile Kula, Karataş ve Demirköprü Barajı ortasında kalan volkanik oluşumlar dikkat caziptir. 2,5 milyon yıl yaşında olduğu kabul edilen volkanik arazinin büyük kısmı Kula, küçük bir kısmı ise Salihli sonları içindedir. Genç volkanizmanın esas ögeleri ortasında volkan konileri, patlama kraterleri, lav akıntıları, bazalt platoları ve tüf örtüsü sayılabilir.

Antik periyot coğrafyacısı Strabon, bölgeden “Yanık Ülke” manasına gelen “Katokekoumene” olarak kelam edip şöyle demektedir: “Beş yüz stadio uzunluğu, dört yüz stadio genişliği olan Katokekoumene olarak isimlendirilen ülkeye gelinir. Burada hiç ağaç yoktur. Yalnızca kalite olarak ünlü şarapların hiçbirisinden aşağı olmayan Katokekoumene şarabının elde edildiği bağlar vardır. Toprağın yüzü küllerle kaplıdır. Dağlık ve kayalık olan ülke güya yangından olmuş üzere siyah renktedir.”

Volkanik oluşumlar 600-700 metre yüksekliğinde olan bir plato üzerinde bulunmaktadır. Bölgedeki jeomorfolojik peyzajın en ilgi çekeni, mahallî olarak “divlit” ismi verilen genç volkan konileri ve Kula’ya bağlı Yurtbaşı (Davala) köyündeki peribacalarıdır. En yakın tarihli volkanizma izleri; Kuladivlit, Karadivlit, Kaplandivlit ve Çakallardivlit’ten gelmektedir. Volkanizmanın bu son aktifliğine prehistorik insan şahit olmuş ve tüfler üzerinde ayak izlerini bırakmıştır. Paleontolojik datalara nazaran Çakallardivlit Volkanı en son günümüzden 12-10.000 yıl evvel püskürmüştür.

Volkanik topraktaki bir öteki oluşum ise kanyonlardır. Söğüt Çayı üzerindeki Konutçular Kanyonu, Gediz Irmağı üzerindeki Dereköy Kanyonu ve Adala Kanyonu çok az görülen lav kanyonu tipindedir. Kanyonlarda mahallî çökmelere bağlı olarak meydana gelmiş şelalelerden en görkemlisi, Adala Kanyonu içindeki Su Uçtu Şelalesi’dir (25 metre). Ayrıyeten yörede çeşitli karstik mağaralar bulunmakta olup, Sarnıçköy yakınlarında yer alan bazalt sütunları da değerli jeolojik miraslar ortasındadır.

administrator

Related Articles