By 
Suudi Arabistan, yapay zeka alanında global bir güç olma gayesi doğrultusunda dev adımlar atıyor. Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından geçtiğimiz günlerde duyurulan ve kamu fonu PIF tarafından finanse edilen yapay zeka teşebbüsü Humain, Amazon ve Nvidia üzere teknoloji devleriyle stratejik iştiraklere imza attı. Bu işbirlikleri ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti kapsamında gelişti. Amazon’dan 5 milyar dolarlık “AI Zone” yatırımı
Amazon’un bulut bilişim kolu Amazon Web Services (AWS), Humain ile birlikte Suudi Arabistan’da kapsamlı bir “AI Zone” inşa etmeye hazırlanıyor. Yaklaşık 5 milyar doların üzerinde bir yatırımla kurulacak olan bu yapay zeka bölgesi; özel sunucular, ağ altyapısı, eğitim ve sertifikasyon programlarıyla donatılacak. Humain, AWS teknolojileriyle yapay zeka tahlilleri geliştirmeyi ve Suudi Arabistan merkezli teşebbüslere erişim sağlamayı taahhüt etti.
Bu yatırım, Amazon’un geçen yıl duyurduğu 5,3 milyar dolarlık bilgi merkezi projesinden başka bir kalem olarak bedellendiriliyor. AWS, böylelikle sadece data saklama değil, yapay zeka araştırma ve geliştirme süreçlerinde de Suudi Arabistan’ın stratejik ortağı olmayı hedefliyor.
Nvidia’dan 18.000 GPU’luk destek
Bir başka çarpıcı gelişme ise Nvidia cephesinden geldi. Şirket CEO’su Jensen Huang, Suudi Arabistan’ın başşehri Riyad’da düzenlenen Suudi-Amerikan Yatırım Forumunda yaptığı açıklamada, Humain’e 18.000 adet yapay zeka GPU göndereceklerini duyurdu. Bu donanımlar, 500 megavat kapasiteli dev bilgi merkezinin temelini oluşturacak.
AMD’den 10 milyar dolarlık ortaklık
AMD de Suudi Arabistan’ın yapay zeka teşebbüsü Humain ile büyük ölçekli bir iş birliğine imza attı. Mutabakata nazaran taraflar, önümüzdeki beş yıl içinde 500 megavatlık yapay zeka bilgi süreç kapasitesi oluşturmak gayesiyle 10 milyar dolara kadar yatırım yapacak. Bu altyapı, AMD’nin yüksek performanslı yapay zeka donanımları ve açık kaynaklı ROCm yazılım ekosistemi ile desteklenecek. Proje kapsamında, Suudi Arabistan’dan ABD’ye kadar uzanan bir yapay zeka bilgi süreç ağı kurulması hedefleniyor.
Dahası da var
Yatırımlar bunlarla hudutlu değil. Suudi Arabistan merkezli DataVolt, ABD’de yapay zeka bilgi merkezleri ve güç altyapısına 20 milyar dolar yatırım yapacak. Google, DataVolt, Oracle, Salesforce, AMD ve Uber her iki ülkede de en son teknolojilere 80 milyar dolar yatırım yapmayı taahhüt ediyor. Suudi Arabistan ayrıyeten NASA’nın Artemis II vazifesine de katılacak. Elbette ABD’den gelen yatırımlar karşılıksız değil: Suudi Arabistan, ABD’den 142 milyar dolarlık savunma ekipman alırken savunma, güç, teknoloji ve altyapıy alanlarında toplam 600 milyar dolarlık harcama sözü verdi. Bu gelişmeler, ABD’nin Ocak ayında gündeme getirdiği Yapay Zeka Yayılımına Ait Süreksiz En son Kural isimli ihracat denetim siyasetlerinin iptali sonrası geldi. Bu kurallar yürürlüğe girseydi, Nvidia’nın Suudi Arabistan’a bu ölçekli bir GPU sevkiyatı yapması neredeyse imkansız hale gelecekti. Öte yandan Humain ile birlikte Suudi Arabistan, ferdî ve finansal bilgilerin lokal olarak saklanmasını mecburî kılıyor. Bu siyaset, Amazon, Google, Oracle üzere firmaların ülkede fizikî bilgi merkezleri kurmasını zarurî hale getiriyor. Humain, yalnızca bir teknoloji teşebbüsü değil; birebir vakitte Suudi Arabistan’ın yapay zekada bölgesel merkez olma vizyonunun somutlaşmış hali. Şirket, çok modlu Arapça büyük lisan modelleri, yeni jenerasyon data merkezleri, bulut altyapısı ve ileri seviye yapay zeka tahlilleri geliştirmeyi hedefliyor.
